Thứ Sáu, 3 tháng 10, 2025

FBK. Nguyễn Chương-Mt: "MẦN"

"MẦN", CÓ MẶT NƠI CHÂU THỔ PHƯƠNG NAM, NƠI XỨ QUẢNG, XỨ NGHỆ, XỨ THANH... Nhưng, biệt tích nơi ngôn ngữ người Kinh sông Hồng. 

/1/ "Mần", tiếng Mường ở Hòa Bình. Người xứ Nghệ cũng gọi "mần". Quảng Bình, Quảng Trị cũng gọi "mần". Nhiều tỉnh ở miền duyên hải cũng nói "mần". Người miền châu thổ Đồng Nai - Cửu Long cũng quen với cách nói "mần". 

Quí bạn thấy gì? Đây là tiếng VIỆT trải dài từ Mường (được gọi là tiếng Việt cổ, proto-Vietic), xuống xứ Nghệ, rồi miền duyên hải, và có mặt nơi vùng phương Nam của chúng ta! 

/2/ Nhưng, "lạ" thay, ở châu thổ sông Hồng thì "mần" bị biệt tích. 

Tiếng VIỆT ("VIETIC", cách gọi trong ngành ngôn ngữ học, thuộc Ngữ hệ NAM Á) của cách nói "Mần" có mặt gần như khắp nơi, nhưng không còn trong cách nói của người Kinh sông Hồng. Sao vậy? 

/3/ Đây, mượn lại cách phân định từ đời Trần: "người Kinh" tức là người ở kinh thành và những vùng phụ cận, thành thử chịu ảnh hưởng của nền văn hóa Hán tự, khá sâu đậm.

Còn những cộng đồng sống về phía Nam - như xứ Thanh, xứ Nghệ, rồi phương Nam còn tiếp tục với Quảng Bình, Quảng Trị ... thì KHÔNG gọi "Kinh", mà gọi "người Trại". 

* Trở lại với "Mần". 

Người Kinh không có cách nói "mần", hay là từng dùng rồi từ bỏ cách nói này (?). 

Trong khi trên nước Việt, nhiều nơi, vẫn còn giữ cách nói "mần".

Bởi lý do gì, mà "người Kinh" (theo cách phân định vào đời Trần) KHÔNG còn dùng "mần" trong TIẾNG VIỆT như nhiều vùng miền khác (gồm cả một số nơi ở đàng Ngoài)?

---------------------------------------------

Người dân miền châu thổ Cửu Long (hàng trên)

Người Mường ở Thanh Hóa (hàng giữa)

Người dân ở Quảng Trị (hàng dưới)



Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét