Hồi đi thực tế ở Tây Nguyên thời sinh viên, có lần nhóm tụi tui lên Đức Cơ, vô một buôn làng người dân tộc thiểu số thuộc vùng sâu vùng xa heo hút sát biên giới. Trong nhóm có bạn quen biết với một người đồng trang lứa từng học trường Văn Hóa Nghệ Thuật Gia Lai, giờ trôi dạt lên đó lập nghiệp, làm rẫy và bán quán cùng với một cô em gái làm giáo viên trong làng, có chồng là sĩ quan biên phòng, tụi tui có chỗ để "ăn nhờ ở đậu nhậu ké".
Ở được vài bữa, một buổi tối, có hai thanh niên người dân tộc thiểu số tới quán bán một con kỳ đà, cô em gái của người bạn ra mua. Cổ luôn miệng sa sả lấn át hai người dân tộc thiểu số, rằng thì là con kỳ đà cân lên chưa được 4 ký, giá ngoài phố 150 ngàn 1 ký, lỡ đêm nay mà nó ỉa một phát thì còn có 3 ký mấy, rồi tiền tao xe đi xe về nữa, tụi mày mà đi có khi tiền xe còn quá tiền bán, bây giờ tao mua cho 350 ngàn, chịu thì bán, không thì tự ra phố mà bán, tao không ép ... Kỳ kèo một hồi thêm được chút tiền thì hai người dân tộc thiểu số cũng phải bán, vì điều kiện khó khăn đâu dễ gì tự ra phố mà bán được.
Hai người dân tộc thiểu số vừa đi khuất, cổ quay qua phía chúng tôi cười nói hả hê đắc thắng : Con này hơn 5 ký, giá ngoài phố 250 ngàn 1 ký, trước khi đem đi em sẽ tọng cho nó ăn đầy bụng, cũng phải được 6 ký mấy. Tụi "tộc" bây giờ "cáo" lắm, phải khó khăn lắm mới lừa được tụi nó ...
Tui ngồi nghe mà cổ họng nghẹn đắng, ứa nước mắt.
Dù đã đi thực tế ở Tây Nguyên vài lần, sau này còn ăn dầm nằm dề ở Tây Nguyên nhiều bận, tận tai nghe và tận mắt thấy người Kinh lừa đảo hiếp đáp người dân tộc thiểu số, nhưng chưa lần nào tui cảm thấy cay đắng như lần này. Những lần khác mình chỉ như người quan sát từ xa, bàng quan, ngoại cuộc ..., còn lần này mình đang ăn ở ngay trong ngôi nhà đó, là "bạn bè anh em" với những người đang lừa đảo hiếp đáp đó, có cảm giác như mình là đồng lõa, đồng phạm ...
Ngay đêm đó tôi kêu nhóm thu xếp đồ đạc, sáng hôm sau lội vô buôn ở luôn. Ở trong buôn thì đói hơn, lạnh hơn, nhưng lòng thanh thản.
Vả lại, mình đi thực tế để tìm hiểu văn hóa của người dân tộc thiểu số, nếu không lăn lóc cùng họ thì làm sao:
"Nếu phải hiểu để mà có thể yêu thì lại phải yêu để mà có thể hiểu.
Cần phải yêu, một tình yêu đầy kính trọng và tất cả ưu tú như Dambo đã yêu đối với đất nước và con người Tây Nguyên để có thể hiểu nó một cách thấu đáo, đặng có thể xử lý những câu hỏi không thể dễ dàng đặt ra vừa bức bách vừa lâu dài, cơ bản là ở đây. Và để có một tình yêu lâu dài như vậy, thì lại phải chăm chú hiểu nó, mảnh đất và con người nơi này.
Trong tất cả các chiều sâu tinh tế của nó, như tác giả của cuốn sách này, một con người không phải là người Việt Nam mà đã bỏ gần cả ba mươi năm, và là những năm dồi dào sức lực, trí tuệ nhất, những năm quý giá nhất của đời mình để cố hiểu và yêu nó".
(Trích lời dịch giả Nguyên Ngọc - Tác phẩm Miền Đất Huyền Ảo - Tác giả Jacques Dournes)
Tui biết, có nhiều "học giả tháp ngà", đi điền dã Tây Nguyên sẽ ở trong những khách sạn tiện nghi mang tên Sơn Cước hay Đại Ngàn ; nhậu ở trong những nhà hàng sang trọng mang tên Hương Rừng hay Gió Núi, có những em gái xinh tươi "má đỏ môi hồng" mặc đồ thổ cẩm hầu rượu ; ngồi chễm chệ trên khán đài coi những lễ hội cồng chiêng, đâm trâu, bỏ mả ... đã được "sân khấu hóa" với váy khố tua rua sặc sỡ ..., rồi về ngồi phòng lạnh viết báo, soạn sách, giảng dạy, hội thảo ... về Tây Nguyên. Rằng đời sống người đồng bào dân tộc được quan tâm chăm sóc nên ấm no hạnh phúc, buôn làng được định canh định cư nên sung túc phồn thịnh, nhờ ơn bác ơn đảng ơn chính phủ ơn nhà nước ... ; các cuộc nổi loạn chẳng qua là do các phần tử quá khích, bị tiêm nhiễm chủ nghĩa dân tộc cực đoan bởi các phần tử phản động xúi giục ... bla bla ...
Những ai muốn suy ngẫm về các cuộc "bạo loạn" ở Tây Nguyên thì có thể suy ngẫm về tấm hình dưới đây.
CON GẤU KHÔNG BĂNG QUA ĐƯỜNG, MÀ CON ĐƯỜNG ĐANG BĂNG QUA RỪNG CỦA CON GẤU !!!
Bạn chiếm cứ và phá hoại không gian sinh tồn của loài gấu, khi bị gấu tấn công thì bạn lại hét toáng "đồ thú hoang hung dữ" ư !?!
NGƯỜI DÂN KHÔNG VI PHẠM PHÁP LUẬT, MÀ PHÁP LUẬT ĐANG XÂM PHẠM SINH KẾ CỦA NGƯỜI DÂN !!!
...
Xét về mặt nhân chủng và ngôn ngữ, người Thượng ở Tây Nguyên gần với người Cam và người Lào hơn, da đen tóc xoăn và tiếng nói đa âm. Họ đã từng có thiết chế "tiền nhà nước" với các chức danh Vua Nước - Pơtao Ya và vua Lửa - Pơtao Pui, từng bang giao với vương quốc Champa, Chân Lạp, Ai Lao, Đại Việt ...
Đương nhiên, trong lịch sử, biên giới quốc gia vẫn thường co giãn, và nhiều chủng tộc sống trong một quốc gia hay một chủng tộc sống trong nhiều quốc gia cũng là chuyện bình thường. Ngày nay, người Thượng là dân của nước Việt Nam, họ phải tuân thủ pháp luật Việt Nam, nhưng pháp luật Việt Nam không bảo vệ họ cả về vật chất lẫn tinh thần, thậm chí còn xâm hại một cách thâm hiểm và tàn độc.
Người Kinh, từ cá nhân dân chúng tới chính sách nhà nước, khi lên Tây Nguyên đều lừa đảo và cướp đoạt của người Thượng một cách thâm hiểm và tàn độc.
Người Thượng "luân canh luân cư", nhưng các "học giả tháp ngà" hoặc vô tình hoặc cố ý, nhận chỉ thị từ giới chính trị, cứ phán bừa rằng họ "du canh du cư" để hợp thức hóa chính sách "định canh định cư", tước đoạt không gian sinh tồn và địa bàn cư trú của họ.
Chỉ cần vô một buôn làng ở khoảng chục ngày và quan sát, bạn sẽ thấy người Kinh dùng đủ thứ mánh khóe để lừa đảo và cướp đoạt của người Thượng như thế nào, từ bao phân, con gà, con heo, con trâu, con bò cho tới miếng đất, cái nhà ...
Uất ức tích tụ lâu ngày, đến khi "tức nước vỡ bờ" thì lại trách tại sao nước hung hãn vậy ư !?!
***
À, tương tự như vậy, cũng có những quan chức bây giờ nghĩ và nói rằng : tụi "dân đen" bây giờ "tinh tướng" lắm, dám cãi lại chính quyền, vặt lại công an, phải đặt ra những luật lệ, nghị định "cấm cấm, bắt bắt" gây khó khăn nguy hiểm cho tụi nó hết dám ...
Cũng có những "quan chức tháp ngà", đi công tác hay "cận dân tình" bằng máy bay hạng thương gia, siêu xe tiền hô hậu ủng, ở nhà khách, ăn nhà hàng, dự những buổi "tiếp xúc cử tri" theo kịch bản với "cử tri" được tuyển chọn, "chất vấn" được kiểm duyệt ... rồi về ngồi phòng lạnh soạn luật lệ, chính sách, chủ trương, đường lối ... Rồi cũng nói "tự do hạnh phúc", “dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh" ... ; các cuộc biểu tình, chống đối, nổi loạn chẳng qua là ... bla bla ...
Bạn không thể, không dám, không muốn nhìn thẳng vô Sự Thật, mà lại muốn che đậy bằng những văn tự hoa mỹ lừa mị, bạn sẽ không bao giờ thấu hiểu được vấn đề và giải quyết được vấn đề một cách thực chất.
***
"GIÁO NGOẠI BIỆT TRUYỀN, BẤT LẬP VĂN TỰ, TRỰC CHỈ CHÂN TÂM, KIẾN TÁNH THÀNH PHẬT" !
***
"PHẢN VĂN VĂN TỰ TÁNH, TÁNH THÀNH VÔ THƯỢNG ĐẠO" !
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét