FB Tri Van Nguyen: VÌ SAO NGA – TRUNG QUỐC – IRAN IM LẶNG TRƯỚC CHIẾN DỊCH “MŨI GIÁO PHƯƠNG NAM” CỦA HOA KỲ?

VÌ SAO NGA – TRUNG QUỐC – IRAN IM LẶNG TRƯỚC CHIẾN DỊCH “MŨI GIÁO PHƯƠNG NAM” CỦA HOA KỲ?

Fb Tri Van Nguyen 

Sự xuất hiện của tàu sân bay Mỹ tại vùng Caribe và việc Washington mở chiến dịch “Mũi giáo phương Nam” đã khiến dư luận quốc tế bất ngờ. Điều gây chú ý hơn nữa là phản ứng của ba quốc gia có ảnh hưởng mạnh nhất tới Venezuela – Nga, Trung Quốc và Iran – đều ở mức im lặng bất thường. Không những không lên án mạnh mẽ, họ còn tỏ ra dè dặt và có phần giữ khoảng cách.

Vì sao?

Câu trả lời nằm trong cấu trúc quyền lực hiện nay của thế giới.

Trước hết, Nga đang ở thời kỳ suy yếu chiến lược nghiêm trọng nhất trong 30 năm qua. Chiến tranh Ukraine đã tiêu hao gần như toàn bộ nguồn lực tinh nhuệ của Moscow. Các lệnh trừng phạt khiến ngân sách quân sự bị co hẹp, vũ khí hiện đại bị tiêu hao nhanh hơn tốc độ sản xuất, và uy tín quốc tế bị tổn hại sâu sắc. Điện Kremlin không đủ khả năng mở thêm bất kỳ mặt trận nào ngoài Ukraine – càng không thể “vươn tay” sang Tây Bán Cầu, nơi được xem là sân sau tuyệt đối của Mỹ theo Học thuyết Monroe.

Với Nga lúc này, Venezuela là xa xỉ phẩm, không phải ưu tiên sinh tử.

Về phía Trung Quốc, nền kinh tế đang trải qua giai đoạn khó khăn nhất kể từ sau cải cách mở cửa. Bất động sản sụp đổ, thất nghiệp thanh niên tăng cao, tăng trưởng giảm tốc, trong khi Mỹ – EU đồng loạt siết công nghệ và thương mại. Ở Biển Đông, Trung Quốc bị bao vây bởi Nhật, Philippines, Úc và mạng lưới đồng minh của Mỹ. Bắc Kinh không muốn bị kéo vào một điểm nóng mới, nhất là tại khu vực mà Mỹ kiểm soát tuyệt đối. Hơn nữa, phần lớn các khoản cho Venezuela vay đã “mất trắng”, khiến Trung Quốc không còn hứng thú đổ thêm tiền cứu chế độ Maduro.

Chiến lược của Trung Quốc lúc này là co cụm – giữ lực – tránh va chạm.

Trong khi đó, Iran đang phải đối phó với cơn bão xung đột tại Trung Đông: Israel – Gaza, Israel – Hezbollah, Bahrain – Yemen, và các cuộc tấn công từ Mỹ. Teheran đang dàn mỏng lực lượng, chịu áp lực cấm vận, và không có khả năng mở rộng hiện diện tới Nam Mỹ. Dù thân thiết với Caracas, Iran cũng chỉ có thể hỗ trợ ở mức “ngầm”, không đủ sức đối đầu trực diện với Hải quân Mỹ.

Nói cách khác, Iran đang quá bận để lên tiếng.

Điểm chung của cả ba quốc gia:

👉 Đều đang ở thế thủ

👉 Đều bị Mỹ và đồng minh gây áp lực ở khu vực khác

👉 Đều không muốn mở thêm mặt trận đối đầu trực tiếp

Một yếu tố khác không thể bỏ qua: Venezuela đã mất giá trị chiến lược.

Thời Chavez và giai đoạn đầu của Maduro, Venezuela là “mỏ vàng” dầu mỏ dành cho Nga và Trung Quốc. Nhưng sau hơn một thập kỷ quản lý sai lầm, tham nhũng và sụp đổ kinh tế, Venezuela không còn khả năng trả nợ, không cung cấp được lợi ích thực tế và thậm chí trở thành gánh nặng.

Khi lợi ích giảm – chi phí tăng – rủi ro cao, các cường quốc sẽ chọn im lặng chiến thuật.

Cuối cùng, cả Nga – Trung – Iran đều hiểu một điều bất di bất dịch:

Vùng Caribe là sân sau tuyệt đối của Mỹ.

Đối đầu trực diện ở đây là “tự sát chiến lược”.

Vì vậy, phản ứng yếu ớt của họ thực chất là một sự thừa nhận ngầm:

“Hoa Kỳ muốn làm gì ở Venezuela, tùy.”

Trong bối cảnh Mỹ đang tập trung tái thiết ảnh hưởng ở Tây Bán Cầu và khôi phục Học thuyết Monroe, sự im lặng của Nga – Trung – Iran không phải là sự đồng ý, mà là bất lực.

Chiến dịch “Mũi giáo phương Nam” vì vậy không chỉ là chiến dịch quân sự – chống ma túy, mà còn là lời nhắc nhở mạnh mẽ rằng:

Trật tự địa chính trị tại Tây Bán Cầu vẫn do Hoa Kỳ quyết định.

Trump hành động không bốc đồng. Có tính toán chiến lược.