Thứ Năm, 7 tháng 11, 2024

FB Peter Pho: QUÝ NHÂN PHÙ TRỢ

 Nước Mỹ đã sẵn sàng chào đón một kỷ nguyên mới, một kỷ nguyên “Nhất Tôn” của Trump. Đồng thời cũng trao cho vị tổng thống này quyền lực lớn nhất trong lịch sử nước Mỹ.

Vào tháng 1 năm sau, nước Mỹ với ba quyền lực riêng biệt sẽ được hợp nhất hoàn toàn thành một lực lượng: quyền hành pháp (Tổng thống, Nhà Trắng), quyền lập pháp (Thượng viện, Hạ viện) và quyền tư pháp (Tòa án tối cao). Tất cả sẽ được nằm trong tay của tập đoàn Trump.

Tập đoàn Trump không còn bị hạn chế nữa, có thể tùy ý sử dụng quyền lực để mở đường cho những gì mình muốn làm và gần như không có thế lực nào có thể ngăn cản được họ.

Nhân vật chính đã đưa Trump lên đỉnh cao quyền lực và dọn trở lại Nhà Trắng là ai? Chắc các bạn cũng muốn biết! Nếu để ý, trong đêm tri ân sau khi đắc cử, Trump luôn miệng gọi :”Susie, Susie…” và vẫy tay. Một người phụ nữ đứng tuổi tóc trắng, mặt ngọc, mắt sáng long lanh bước ra đứng cạnh Trump giây lát rồi lập tức lại lánh đi. Đấy chính là người đàn bà trời phái xuống giúp đỡ Trump, một người đã viết lại lịch sử cho Trump từ nguy cơ tù tội trở thành một Tổng thống quyền lực nhất trong lịch sử nước Mỹ.

Susie Wiles, 67 tuổi, đã tham gia chính trường Mỹ hơn 40 năm, bà đã làm cố vấn cho Trump trong 3 chiến dịch tranh cử tổng thống và 2 lần giành được chiến thắng quan trọng. Bà là phụ tá trưởng phục vụ lâu nhất trong nhóm của Trump và là người thực sự phụ trách toàn bộ chiến lược bầu cử năm 2024 của Trump. Một bài báo trên Politico News Network mô tả Susie là "nhân vật chính trị đáng sợ và ít ai biết đến nhất ở Hoa Kỳ" và nói rằng nếu Trump nhậm chức, bà sẽ là một trong những ứng cử viên được yêu thích cho chức vụ Chánh văn phòng Nhà Trắng.

Nói rõ hơn, bà chính là bộ óc của Trump, là một vũ khí ngầm siêu phàm, là quân sư đồng thời là quý nhân của Trump. Giúp Trump nghĩ ra, thiết kế từng chi tiết, đấu pháp và hành động cụ thể để Trump cứ thế mà diễn. Bà vực Trump đứng dậy trong đống tro với muôn vàn rủi ro rình rập bị thế lực đen tối khép tội, rồi vỗ cánh bay lên như Phương hoàng niết bàn, đi đến chỗ chết rồi hồi sinh!

Sự nghiệp chính trị trước đây của bà không hề suôn sẻ. Mặc dù bà đã trở nên nổi tiếng trên chính trường Florida khi còn trẻ nhưng sau đó bị đâm sau lưng và buộc phải rời khỏi bang. Khi Trump lần đầu gặp Susie, ông không hài lòng với hình tượng ôn hòa của Susie và đồng ý cho bà tham gia với thái độ thử thách. Trong thời gian này, Trump từng chỉ trích Susie nặng nề và yêu cầu rời đi. Sau đó, Susie liên tiếp có những đóng góp cho Đảng Cộng hòa, chứng tỏ giá trị không thể thay thế của mình. Trong cuộc tổng tuyển cử năm nay, Trump đã đích thân ra mặt, mạnh mẽ mời Susie quay trở lại đội của mình và giao cho bà một vị trí quan trọng hơn - “Tổng công trình sư” thiết kế toàn bộ hoạt động tranh cử!

Trump nổi tiếng với tính khí thất thường và hành vi cực đoan, ông và Susie dường như đến từ hai thế giới khác nhau. Susie ghét sự chú ý của công chúng. Trump thèm khát nó. Susie có kỷ luật. Trump hỗn loạn. Susie "không có kịch tính". Trump toàn là kịch tính. Tại sao Susie sống sót trong đội của Trump? Trong cuộc đọ sức cuối cùng giữa Trump và Harris, bà có diệu kế gì dành cho Trump?

Ngày 31/10, tỷ phú Mark Cuban, người ủng hộ Harris, bình luận trên một chương trình tin tức rằng: “Bạn chưa bao giờ thấy một người phụ nữ mạnh mẽ và thông minh bên cạnh Trump”. Susie hiếm khi đăng bài trên mạng xã hội, đã nhanh chóng đáp lại bằng một bài đăng trên X : “Tôi nghe nói Cuban cần giúp đỡ để xác định những người phụ nữ mạnh mẽ, thông minh xung quanh Tổng thống Trump? Vâng, chúng tôi ở đây. Tôi rất tự hào được dẫn dắt chiến dịch (tranh cử) này”. Bà đang đề cập đến chính mình, Linda McMahon, người đang điều hành nhóm chính sách chuyển đổi của Trump và đồng chủ tịch Ủy ban Quốc gia Đảng Cộng hòa Lara Trump đã ngay lập tức đăng lại status này.

Susie Wiles sinh năm 1957, là con cả trong gia đình có ba người con và là con gái duy nhất. Cha cô là một cầu thủ bóng chày, sau này trở thành một bình luận viên thể thao nổi tiếng. Mẹ cô là một phụ nữ nội trợ.

Cha của Susie Wiles nghiện rượu và ngoại tình suốt 17 năm trước khi ly hôn với người vợ đầu tiên. Khi Susie còn học trung học, cha cô không hề tham dự một buổi lễ quan trọng hàng năm, khiến cô xấu hổ và buồn bã. Cha cô thừa nhận trong cuốn tự truyện xuất bản sau này rằng "những đứa trẻ lớn lên mà không có sự quan tâm của tôi với tư cách là một người cha, tôi đã làm chúng thất vọng."

Đối mặt với người chồng nghiện rượu và lừa dối, mẹ Susie luôn giữ bình tĩnh và lạc quan, điều này đã tác động sâu sắc đến Susie. Bà sau đó kể lại, đã học được rất nhiều điều từ mẹ mình khi chứng kiến ​​mẹ tiến lên phía trước với tư cách là một một người phụ nữ và một con người bình thường, đối mặt với nhiều cơn bão cuộc đời, hết lần này đến lần khác.

Một số chuyên gia tin rằng con cái của những ông bố nghiện rượu biết cách quản lý một người mất kiểm soát, có thể duy trì trật tự trong một tình huống hỗn loạn, biết khi nào nên đứng lên và thể hiện giá trị, khi nào nên giữ thái độ khiêm tốn và ẩn thân. Khi lớn lên, họ sẽ trở nên vừa trầm tính vừa cạnh tranh, ngoan cường, có khả năng nhận thức sâu sắc về cảm xúc và nhu cầu của người khác, đồng thời đóng vai trò giúp đỡ và ấp ủ quyền năng cho người khác.

Sự nghiệp chính trị của Susie bắt đầu ở trường đại học. Sau khi theo học tại Đại học Maryland, bà trở thành trợ lý cho một nghị sĩ Đảng Cộng hòa, người từng là đồng đội bóng chày của cha Susie. Năm 1980, bà tham gia nhóm vận động tranh cử cho cựu Tổng thống Ronald Reagan và chịu trách nhiệm sắp xếp lịch trình tranh cử. Susie rời đi sau khi làm việc trong nhóm Reagan được vài năm và đến Florida để kinh doanh sự nghiệp chính trị cùng chồng (cũng là thành viên của nhóm Reagan). Susie từng là chánh văn phòng cho Thị trưởng Jacksonville John Delaney và giúp thuyết phục cử tri đồng ý trả thêm hàng tỷ USD tiền thuế cho thành phố. Điều này khiến Delaney rất ấn tượng: "Hiếm khi tôi gặp được một người có trực giác nhạy bén về chính trị và chính sách như vậy. Cô ấy biết cách đẩy mạnh tuyên truyền gây được tiếng vang trong công chúng".

Susie đã làm việc trong chính quyền thành phố Jacksonville trong hai thập kỷ, giữ chức chánh văn phòng cho hai thị trưởng. Năm 2010, bà được mời gia nhập đội ngũ của Rick Scott. Đối phương là một người mới tham gia chính trị, không giỏi diễn thuyết trước công chúng nhưng đang tranh cử với ứng cử viên nổi tiếng, Bộ trưởng Tư pháp Florida Bill McCollum, cho chiếc ghế thống đốc bang. Susie đã giúp Scott đánh bại đối thủ trong gang tấc và được bầu làm thống đốc tiểu bang Florida.

Susie được những người gây quỹ cho chiến dịch tranh cử của Trump ở Florida giới thiệu cho Trump trong cuộc bầu cử Hoa Kỳ năm 2016. Trump ban đầu không hài lòng với Susie "tóc bạc phơi phới, cử chỉ lịch lãm" vì muốn một trợ lý có khí chất hơn. Nhưng sau đó, Trump vốn không hài lòng với các trợ lý ban đầu của mình ở Florida và với sự thuyết phục liên tục từ những người gây quỹ, ông đã đồng ý để Susie tham gia nhóm vận động tranh cử của mình.

Sau khi gia nhập đội ngũ của Trump, Susie dần dần được thăng chức làm phó giám đốc chiến dịch tranh cử. Tuy nhiên, sau đó chiến dịch tranh cử của Trump ở Florida diễn ra không suôn sẻ. Ông nghĩ mình sẽ mất bang này. Ông tức giận với Susie trước công chúng và yêu cầu bà rời khỏi đội.

Susie sau đó thú nhận rằng trong đời chưa từng có ai nói chuyện với bà theo thái độ đó. Lúc đó Susie đã nghĩ đến việc từ chức, nhưng sau khi bình tĩnh lại, bà chọn cách nhẫn nại và kiên trì. Cuối cùng, Trump đã thắng Florida, phong tặng cho Susie danh hiệu “nhà hòa giải thiên tài” và “chuyên gia Florida”.

Chiến thắng cũng thay đổi cách nhìn nhận của Trump về Susie. Năm 2018, khi Ron DeSantis của đảng Cộng hòa tranh cử thống đốc bang Florida đang gặp rắc rối và Trump đã sắp xếp để Susie giúp đỡ. Bà đã đáp ứng được sự mong đợi và chứng tỏ giá trị của mình bằng một chiến thắng hiểm hóc khác.

Gọi Susie là “Hòn đá cân bằng thuyền” của Trump trong thế giới đầy biến động thì có lẽ chính xác nhất.

Trong cuộc bầu cử năm 2020, tình hình của Trump ở Florida không tốt. Trump đã hỏi một số cố vấn thân cận nhất của mình rằng ông ta nên nhờ đến ai để lật ngược tình thế và tái hiện chiến thắng năm 2016 trước Florida. Chỉ có một cái tên xuất hiện nhiều lần: Susie Wiles.

Đầu tháng 7 năm 2020, Susie Wiles trở lại đội của Trump.

Vào ngày 3 tháng 7 năm 2020, Trump tuyên bố trên nền tảng mạng xã hội rằng "Susie Wiles là phần tử quan trọng của nhóm vận động tranh cử" và tuyên bố phục hồi chức vụ cho bà. Sự lựa chọn của Trump được chứng minh là đúng, vì ông đã thua ở mọi bang xung đột khác trong cuộc bầu cử đó ngoại trừ Florida, bang mà ông đã thắng với tỷ số cách biệt rất lớn.

Một thành viên đảng Cộng hòa nhận xét: “Thế giới của Trump luôn biến động, hỗn loạn bất ổn và Susie chính là hòn đá cân bằng thuyền”. Thậm chí, một đảng viên Đảng Dân chủ còn nói rằng nếu ra tranh cử tổng thống, ông ta sẽ muốn Susie giúp đỡ mình.

Sau khi thất bại trong cuộc bầu cử năm 2020, những người ủng hộ Trump đã xông vào Điện Capitol phá hoại, cho rằng cuộc bầu cử đã bị “đánh cắp”. Nhưng Susie vẫn bình tĩnh. Bà không tin rằng cuộc bầu cử đã bị "đánh cắp". Thay vào đó, bà chỉ ra rằng Đảng Cộng hòa đã không làm tốt công việc điều hành các bang trong chiến dịch tranh cử và Đảng Dân chủ đã khéo léo sử dụng đại dịch COVID để có lợi cho mình.

Susie đã tiến hành một loạt công việc lấp lại hậu quả cho Trump, cuối cùng Trump đã được trắng án sau phiên tòa luận tội. Truyền thông Mỹ cho rằng Susie là "nguyên nhân quan trọng dẫn đến sự phục sinh của Trump".

Đầu tháng 3 năm nay, Trump một lần nữa mời Susie hỗ trợ chiến dịch tranh cử của mình. Trump gọi cho Susie và thú nhận sự lúng túng của mình: "Thật là một mớ hỗn độn. Tôi không biết ai phải chịu trách nhiệm. Tôi cần cô về để khắc phục điều này."

Susie hơi ngạc nhiên. Bà luôn cho rằng mình không phải là thành viên cốt lõi trong nhóm của Trump và không muốn bỏ dở công việc mình đang làm. Trump nhất quyết mời bằng được: "Cô sẽ chỉ mất vài tuần để sắp xếp cho mọi việc thuận chiều là được."

Susie trở lại nhóm của Trump lần thứ ba và làm việc kể từ đó. Bà đã dành hai tháng để nghiên cứu và nói với Trump số tiền cần chuẩn bị cũng như những người mà ông nên và không nên thuê dùng. Sau khi Trump nghe báo cáo, ông đã đồng ý ngay tại chỗ mọi đề xuất của Susie.

Susie không lấy một xu nào của Trump khi làm công việc này. Bà cũng không yêu cầu trả tiền khi giúp Trump vận động tranh cử 2 lần trước đó. Trump và gia đình rất ngạc nhiên vì điều này. Họ biết rằng có nhiều người đã gia nhập nhóm của Trump với mục đích để cùng nhau hốt bạc.

Susie hiện được công nhận là chánh văn phòng của Trump. Trước đó, 4 người giữ chức vụ này, một người đã bị Trump sa thải, hai người đã trở thành đối thủ của Trump và một người có thể phải chịu các biện pháp trừng phạt pháp lý do cuộc bạo loạn ở Điện Capitol. Susie là người có thời gian phục vụ lâu nhất trong số các chánh văn phòng của Trump.

Cuộc thách đấu cuối cùng năm 2024: Susie hiến những diệu kế gì cho Trump?

Sau khi Biden rút lui khỏi cuộc bầu cử, cuộc bầu cử Mỹ lần này bước vào cuộc đọ sức cuối cùng giữa Trump và Harris. Susie đã truyền cảm hứng cho Trump chỉ trích Harris là "yếu đuối, thất bại và là một người theo chủ nghĩa tự do nguy hiểm."

Trump đã làm như vậy. Trong bài phát biểu ngày 31 tháng 7, ông gọi Harris là "con rối" được điều khiển bởi các nhà tài trợ giàu có của đảng Dân chủ và các lãnh đạo đảng, một người cánh tả yếu đuối với tội phạm và đã dẫn đến sự tàn phá San Francisco (Harris từng là công tố viên San Francisco khi cô ta là Bộ trưởng Tư pháp của California, cô chủ trương các biện pháp như bãi bỏ án tử hình và truy tố cha mẹ của những đứa trẻ trốn học, gây ra sự bất mãn trong giới chức và người dân California), và là kẻ theo chủ nghĩa tự do dung túng cho những người nhập cư bất hợp pháp giết người...

Mọi người cũng nhận thấy rằng năm nay Trump đã trở nên ôn hòa hơn so với trước đây. Ông đã đến những khu vực bầu cử xa lạ tiếp xúc với những cử tri không đặc biệt thân thiện với ông. Có lẽ ông cũng bị ảnh hưởng bởi Susie. Hơn nữa, so với “đội cơ sở” trong chiến dịch năm 2016 và sự hỗn loạn triệt để trong chiến dịch năm 2020, đội ngũ vận động tranh cử của Trump năm nay tỏ ra chuyên nghiệp và có năng lực, điều này liên quan đến vị trí quan trọng của Susie trong đội ngũ vận động tranh cử. Susie dẫn dắt một số cố vấn cấp cao, giám đốc quan hệ công chúng và thư ký báo chí tạo thành vòng trong của nhóm vận động tranh cử năm 2024 của Trump. Susie chịu trách nhiệm giám sát tất cả các khía cạnh của chiến dịch, bao gồm tuyển dụng, ngân sách, lịch trình, v.v., đảm bảo rằng thông điệp của Trump được truyền tải đến đối tượng mục tiêu. Chris LaCivita là cựu lính thủy đánh bộ Hoa Kỳ và là thành viên cấp cao của đảng Cộng hòa, người chia sẻ trách nhiệm giám sát và chiến lược rộng rãi với Susie.

Mạng tin tức Politico của Mỹ cho rằng nếu ông Trump nhậm chức, bà sẽ là một trong những ứng cử viên được ưa chuộng cho chức vụ Chánh văn phòng Nhà Trắng. Nhưng hiện tại, câu trả lời cho câu hỏi này vẫn chưa được biết. Vào tháng 8 năm 2022, khi Trump vẫn đang chuẩn bị cho cuộc bầu cử hiện tại, có người đã hỏi một người thân cận với Trump rằng liệu Susie có chịu trách nhiệm về công việc tranh cử của Trump không? Đối phương cho rằng điều đó là có thể, nhưng sẽ không có gì đáng ngạc nhiên ngay cả khi Susie bị sa thải vào ngày mai, bởi vì “đây là thế giới của Trump”.

Đối với những tình huống như vậy, Susie vẫn bình tĩnh thản nhiên. Bà đã tham gia chính trị hơn 40 năm và đã phục vụ ít nhất ba ứng cử viên tổng thống. Bà đã ba lần gia nhập đội ngũ của Trump. Khi làm việc cho Trump, bà biết rằng mình không thể kiểm soát được một người thất thường và khó đoán, chỉ làm được trợ lý của Trump mà thôi.

“Tôi nghĩ tôi là một người điềm tĩnh," Susie nói "Điều quan trọng là phải đọc được cục diện. Đó là điều tôi đã học được trong nhiều năm."

Bà năm nay 67 tuổi, có một ngôi nhà có vườn hoa và gara trên bãi biển ở Florida, nơi bà sống khi Trump mời bà trở lại vào năm nay. Bà có hai con gái và một cháu trai 7 tuổi hay trìu mến gọi bà là "Susu". Nếu không tiếp tục làm việc trong lĩnh vực chính trị, bà có thể trở về nhà và thể hiện một kỹ năng đặc biệt khác của mình cho gia đình - cùng một lúc nướng ra những chiếc bánh ga-tô 5 pound ngon lành.

Bài của FB Peter Pho

Thứ Sáu, 1 tháng 11, 2024

FB Nguyễn Chương-Mt:  NHỮNG GIÁ TRỊ KHÔNG BAO GIỜ CŨ

 NHỮNG GIÁ TRỊ KHÔNG BAO GIỜ CŨ

(đúng ngày này cách đây 5 năm, 31/10/2019, tiến sĩ Trần Công Tâm qua đời, thọ 72 tuổi - thành thử xin đăng lại bài của anh viết về quê nội Gò Công, thay cho nén tâm hương tưởng nhớ. 

Anh sinh trưởng ngoài Bắc, về sau này anh thường về Gò Công nhiều lần để tìm hiểu gia tộc Trần Công (thân phụ của anh là Luật sư Trần Công Tường)

&1&

Thị xã Gò Công thuộc Tiền Giang là một thành phố nhỏ điển hình (hơn 100.000 dân) của Miền Tây Nam Bộ. Một thành phố qui hoạch kiểu Pháp thuộc địa truyền thống, bao gồm các ô bàn cờ vuông vức gọn gàng, với những dãy phố nhỏ sáng sủa, xinh xắn, sạch sẽ và thanh bình. Ngoài khu trung tâm khá hiện đại và nhộn nhịp, Gò Công còn có một khu ngoại ô yên tĩnh chìm trong những vườn hoa trái xanh mướt.

Khác với vẻ ngoài hiền hòa, Gò Công có một vị trí khá đặc biệt, và là một vùng đất có tiếng là “địa linh nhân kiệt”! Gò Công được chính thức ghi danh trong địa bạ Xứ Đàng Trong ngay từ năm 1756 với cái tên "Lôi Lạp".

Còn cái tên "Gò Công" đi vào chính sử nhà Nguyễn từ năm 1788. Đó là năm mà Võ Tánh, một quái kiệt nhà Nguyễn dựng cờ “Khổng Tước nguyên Võ”. Có thể nói Võ Tánh, người mấy năm trước đó đã đưa nghĩa quân Kiến Hòa chống Tây Sơn về khai hoang lập ấp ở đất Lôi Lạp, chính là người đã mang lại cho vùng đất này cái tên Gò Công (gò Khổng Tước).

Cũng năm 1788, nhận lời mời khẩn thiết của Nguyễn Ánh, Võ Tánh đã đưa đạo quân Kiến Hòa hơn 10.000 người về hội quân với chúa Nguyễn ở Nước Xoáy (Sa Đéc). Cuộc hội quân lịch sử này, đã tăng cường đáng kể binh lực nhà Nguyễn và tạo bước ngoặt đầu tiên trong cuộc chiến Nhà Nguyễn – Tây Sơn. Từ đó quân Tây Sơn không còn khả năng tiến quân vào Nam Kỳ, mà phải lui dần về phòng thủ từ Khánh Hòa trở ra miền Trung.

Trong hầu như toàn bộ kỳ thời Pháp thuộc, thị xã Gò Công là tỉnh lỵ của tỉnh Gò Công. Thời đó Gò Công là tỉnh nhỏ nhất ở Việt Nam với diện tích chỉ khoảng 570 km2. Gò Công vẫn giữ qui chế tỉnh cho đến năm 1956 và trong giai đoạn 1964-1975 dưới thời Việt Nam Cộng Hòa. 

Hiện nay địa giới tỉnh Gò Công cũ thuộc về tỉnh Tiền Giang.

Về kiến trúc đô thị, ở thị xã Gò Công có khá nhiều điểm nhấn thú vị. Đầu tiên có thể kể đến Dinh Tỉnh trưởng (xây 1885) to nhất Nam Kỳ. Tiếp theo là hơn 200 ngôi nhà cổ 120-150 năm các loại, chiếm gần 70% số nhà cổ của cả tỉnh Tiền Giang, một trong những tỉnh nhiều nhà cổ nhất Nam Bộ. 

Trong số này có nhà Đốc phủ Hải, một công trình kiến trúc cổ độc đáo và đặc sắc được xếp hạng Di tích lịch sử quốc gia. Đó cũng là lý do tại sao từ 1885-1956, thị xã Gò Công đã từng có tên rất đặc biệt: "LÀNG THÀNH PHỐ" (Village de la Ville).

Về con người, tuy là một tỉnh nhỏ, nhưng Gò Công có khá nhiều nhân vật để lại dấu ấn trong lịch sử Việt Nam. 

Ngoài quái kiệt Võ Tánh nhà Nguyễn, Gò Công là căn cứ và nơi tuẫn tiết của Trương Định, người anh hùng chống Pháp lừng danh ở Nam Kỳ lục tỉnh. 

Là quê hương của nhà văn Hồ Biểu Chánh, một trong những tác gia mà tác phẩm được tái bản và dựng phim nhiều nhất Việt Nam hiện nay.

Gò Công cũng là quê hương của nữ sĩ Nguyễn Thị Manh Manh (Nguyễn Thị Kiêm), một người phụ nữ kỳ lạ. Bà là nữ nhà báo phóng viên Việt Nam đầu tiên, người phụ nữ Việt Nam đầu tiên đã đăng thơ theo phong cách và viết bài về thơ mới. Đặc biệt, bà là người Việt Nam đầu tiên lên diễn đàn cổ súy “Lối thơ mới” (ngày 26/07/1933 tại Hội Khuyến học Sài Gòn khi mới 19 tuổi).

Người phụ nữ can đảm này còn là người đầu tiên truyền bá nữ quyền ở Việt Nam. Cụ thể, trong những năm 1933-1935, bà đã nhiều lần đăng đàn diễn thuyết ở Sài Gòn, Huế, Hà Nội, Hải Phòng và Nam Định hô hào, truyền bá thơ mới và nữ quyền.

Nhưng có lẽ nhân vật quê Gò Công được người Việt Nam biết đến nhiều nhất, là bà Từ Dụ (mẹ vua Tự Đức), nổi tiếng về đức độ và những dấu ấn để lại.

&2&

Còn ngày nay khi về Gò Công, ấn tượng lớn nhất với tôi là nhịp sống chậm rãi yên ả của những người Gò Công bình dị cởi mở, hiền hòa và thân thiện. Là đoàn nữ sinh áo dài trắng tinh khôi vui tươi ríu rít trên đường phố, hệt như Hà Nội và Sài Gòn thời xưa cũ đã lâu lắm...

Một ấn tượng thú vị khác, là những di tích kiến trúc lịch sử nổi tiếng Nam Bộ. Ngoài Dinh Tỉnh trưởng và nhà cổ Đốc phủ Hải kể trên, đó là Lăng Trương Định, Lăng Hoàng Gia của Quốc Công Phạm Đăng Hưng, đền Võ Tánh, Đình Trung, nhà thờ Thánh Tâm, chùa Thanh Trước, Hội quán của 5 bang hội người Hoa …

Tuy nhiên, khi đến bất cứ thành phố nào tôi luôn cố gắng đi tìm nơi cất giữ “hồn cốt” của người dân địa phương. Và ở Gò Công tôi đã tìm được Văn Thánh Miếu (文 聖 廟). 

... Trong khi đi dạo Gò Công, tôi phát hiện ra một ngôi nhà hai tầng có kiến trúc nửa Pháp và nửa Việt Nam truyền thống kiều đền chùa đầu thế kỷ 20, tọa lạc trong một khuôn viên gần 1000 m2 ngay ở trung tâm thị xã.

Ở trên cửa ra vào có hàng chữ Văn Thánh Miếu và trên cột bên phải là biển hiệu “Hội Cựu Giáo chức Gò Công”. Một sự kết hợp kỳ thú, thể hiện sự tôn trọng và tiếp nối truyền thống giáo dục rất đặc biệt, mà tôi chưa thấy ở nơi nào khác ở Việt Nam (kể cả ở những nơi người ta chi rất nhiều tiền để trùng tu, hoặc xây dựng mới Văn Miếu). 

Và trong một chuyến về Gò Công, tôi may mắn được dự buổi sinh hoạt đầu tuần thường kỳ của Hội Cựu Giáo chức Gò Công. Được sự hướng dẫn của các bậc tôn trưởng trong hội, tôi đã lên viếng tầng hai Văn Thánh Miếu và thắp hương cho các bậc tiên hiền, các thầy cô giáo đã quá vãng của ngành giáo dục Gò Công.

...  Phía bên trái là một bàn thờ các danh sư Việt Nam như Chu Văn An, Nguyễn Bỉnh Khiêm, Lê Quí Đôn, Võ Trường Toản và một số người khác.

Ở phía đối diện, bên phải là bàn thờ của ba bậc tiên hiền của nền giáo dục Gò Công hiện đại. Phía bên phải bàn thờ này là một Bảng Vàng “Giáo Viên Quá Vãng”. Phía tường đối diện và phía bên trái bàn thờ danh sư Việt Nam là hai Bảng Vàng khác tiếp nối. Tổng danh sách hơn 500 thầy cô quá vãng ở Gò Công qua nhiều thời kỳ.

Tầng một của Văn Thánh Miếu là Trụ sở của Hội Cựu Giáo chức Gò Công bao gồm khuôn viên phía trước và sân sau khá rộng rãi. Nhà chính gồm tiền sảnh – hội trường khoảng 150 m2 và khu nhà sau. Hội cựu Giáo chức Gò Công hiện có hơn 600 hội viên gồm Ban chấp hành và 25 tổ hội viên.

Ngoài những hoạt động thông thường như đi dự đám tang, đám cưới, thăm người ốm, sinh nhật , thượng thọ, ngày lễ lớn của hội viên và gia đình. Hội có một chương trình hoạt động và trao đổi văn hóa phong phú giữa các hội viên, với cựu giáo chức Gò Công trong ngoài nước và cả với đồng nghiệp nước ngoài. (...)

&3&

Tôi đã đọc được niềm vui chân thành giản dị và ấm áp trong ánh mắt của những người tham dự cuộc giao lưu. Tôi nhìn thấy truyền thống HIẾU HỌC, "tôn sư trọng đạo" trong thái độ đối với bậc tôn trưởng, đối với các nhà giáo hưu trí của những thế hệ giáo chức lứa sau. 

Tôi cũng đọc được truyền thống "tiên học lễ, hậu học văn" trong cái vòng tay, trong cái cúi đầu của trẻ em, của các cháu học sinh Gò Công trước người lớn trong gia đình và ngoài đường phố. Và tất nhiên, trong tà áo dài trắng tinh khôi của nữ sinh Gò Công. Những đứa trẻ và người trẻ mà câu "tiên học lễ, hậu học văn" và truyền thống hiếu học hình như được bú mớm cùng với sữa mẹ.

... Cũng phải nói rằng Gò Công là một khu vực may mắn của Miền Tây Nam Bộ. Thứ nhất, tỉnh Gò Công (nói riêng là thị xã) là vùng hầu như không bị chiến sự chạm đến trong các cuộc chiến tranh Việt Nam, và không bị ảnh hưởng của những cuộc đấu tranh chính trị tàn khốc giữa thế kỷ 20 ở Việt Nam.

Thứ hai, Gò Công không bị các làn sóng di cư 1954 và 1975 làm đảo lộn nếp sống đáng kể. Một điều dễ nhận thấy, ngay cả trong văn hóa ẩm thực. Đến nay ở thị xã Gò Công, vẫn rất ít quán thịt vật nuôi trong nhà.

Thứ ba, phải nói rằng những người lãnh đạo tỉnh Gò Công thời chế độ cũ trước đây, của thị xã Gò Công sau 1975 hiểu rõ ý nghĩa của truyền thống hiếu học, tôn sư trọng đạo, "tiên học lễ, hậu học văn". Nhờ đó, việc giữ gìn những truyền thống này thuận lợi và nhận được nhiều sự ủng hộ thiết thực. Việc Hội Cựu Giáo chức Gò Công được hoạt động ở một địa điểm không thể lý tưởng hơn, là một minh chứng.

Phải chăng đó là những cơ sở nền tảng, để trong suốt thế kỷ 20 và cho đến hôm nay, các giá trị cốt lõi của gia đình, của cộng đồng và xã hội ở Gò Công đã may mắn ít bị đứt đoạn, không bị coi nhẹ, đảo lộn và được bảo toàn. 

Và vì vậy, những giá trị cốt lõi của gia đình, của cộng đồng và xã hội rất khó bị đối nghịch nhau như ở một số nơi khác.

... Một truyền thống tốt đẹp thường phải mất rất nhiều thời gian, công sức để tạo dựng. Việc gìn giữ một truyền thống như vậy cũng không hề đơn giản dễ dàng. 

Vì vậy, tôi xin phép chúc các chủ nhân của Văn Miếu Gò Công sớm đạt được những kỳ vọng chấn hưng truyền thống hiếu học của mình ./. 

----------------------------------------------------------------------

P/S: Văn Thánh Miếu Gò Công được ông Lê Quang Liêm một nhân sĩ và Hội Khổng Thánh Tế Tự xây dựng từ năm 1942, trên nền tảng Miếu thờ Võ Tánh cũ ở đường Lưu Thị Dung, Phường 2 thị xã Gò Công. 

Năm 1970-1971 thời Việt Nam Cộng Hòa, được sự hỗ trợ của chính quyền, các giáo chức Lê Văn Cang và Cung Tất Mai thuộc Hội Tế tự Khổng Tử đã xây dựng Văn Thánh Miếu mới tại địa điểm hiện nay.

Sau 1975, ban đầu khu Văn Thánh Miếu được giao cho Phòng Giáo Dục Gò Công sử dụng làm Nhà Trẻ 8/3. Nhà trẻ sử dụng tầng một còn tầng hai để nguyên, nhưng Ban quản lý Nhà Trẻ không chú trọng hương khói nên xuống cấp rõ rệt.

Từ ngày 19/09/2004, Câu Lạc Bộ Nhà Giáo Hưu Trí được giao tầng hai làm trụ sở, nơi hội họp. Năm sau, Hội Cựu Giáo Chức Thị xã Gò Công, truyền nhân của Câu Lạc Bộ Nhà Giáo Hưu Trí, được tiếp nhận toàn bộ khu Văn Thánh Miếu Gò Công làm trụ sở như chúng ta hiện thấy.

----------------------------------------------------------

Một số hình ảnh Văn Thánh miếu được dùng làm trụ sở Hội Cựu Giáo chức Gò Công.



Bài trên trang Nguyễn Chương-Mt