Muốn viết điều gì vui tí, động viên cái nghề báo giữa giai
thời tủi nhục này. Nhưng sự ví von chó má, lời thú nhận tự xưng là chó của Tổng
biên tập báo Năng Lượng Mới Nguyễn Như Phong khiến khó cởi lòng… vui được.
Có thể với ai đó, vẫn hãnh diện. Nhưng tôi thấy nhục, nhục
vô cùng tận. 29 năm cầm bút, chưa bao giờ thấy cái nghề báo của mình hèn nhục
đến vậy. Đã không được quyền viết những điều cần viết, lại còn ưỡn ngực xưng
danh là chó.
Hèn, không dám viết, không được quyền viết- Tôi hiểu. Thậm
chí, “Nhiều người cầm bút giờ còn bi kịch hơn khi hàng ngày phải viết những
điều không giống với sự thật. Bởi hàng ngày, dù không tin, nhưng vẫn phải viết
ra một điều không thật– một cách khéo léo đến dối trá, để thuyết phục người đọc
tin rằng đó là sự thật” (Trích tâm sự rút lòng của một đồng nghiệp viết tặng
tôi đầu năm 2011, khi tôi quyết định trả thẻ nhà báo).
Nhưng ngay cả như vậy, cũng không nghe ai tự nhận mình là
chó.
Tôi hiểu, và nhận ra cái bi kịch ê nhục này của nghề. Nhưng
đến mức tự ví, vỗ ngực xưng danh mình là chó, thì quả thật tôi không lý giải
nổi vì sao?
21/6. Đang rong chơi, nhưng vẫn phải tản mát vài dòng nhục
nhã vầy.
Tôi tin, nhiều đồng nghiệp cùng cảm được. Chỉ khác điều, họ
chọn cách… câm! Không phản bác, nhưng cũng không như ông Phong- tự nhận mình là
chó.
Vài ngày nữa, sẽ lại ngập tràn hoa. Những lời chúc tụng…
21/6 năm nào cũng vậy.
Hoa tặng nhà báo, chứ không ai tặng hoa cho chó. Nhưng cho
dù những ai như Nguyễn Như Phong, dù có nhận mình là chó, thì 21/6 này vẫn ngập
tràn hoa.
Chưa năm nào, 21/6 lại phải viết những dòng ví so chó- hoa
vậy.
Hay biết đâu đấy, có thể ông Phong bóng gió kích động báo
giới đồng loạt vùng lên sủa? Vụ Văn Giang vài năm trước, hai cậu nhà báo VOV bị
đánh dập đầu toé mắt nhưng có dám “ẳng” lên tiếng nào đâu?
Nếu vậy, việc đồng loạt sủa ấy há chẳng phải là sự…
lên tiếng đáng vỗ tay cổ xuý trong lúc này? Kinh động đấy chứ, nếu thật sự biết
sủa, đồng loạt sủa.
Vài dòng cho ngày 21/6. Chẳng biết nên vui, hay buồn.
-----------------------------------
Xem thêm:
Nguyễn Như
Phong (PetroTimes.vn) : 'Nghề phóng viên là phải như con chó ấy'
Khi
tôi mới tập tọng bước vào làm phóng viên, tôi đã được đọc một bài báo trong đó
có dẫn lời ông chủ bút của tờ Bangkok Post nói rằng: “Nghề phóng viên là
phải như con chó ấy…”. Rồi ông lý giải rất hay về nghề phóng viên và con chó.
Lại có một câu nữa cũng rất hay về nghề phóng viên, đó là
của cố Tổng thống Mỹ Kennedy. Khi được hỏi, Tổng thống định nghĩa thế nào về
nghề nhà báo, thì Kenney trả lời rằng: “Nghề nhà báo là nghề viết ra một nửa
những điều mình biết và che giấu đi một nửa những điều mình biết”.
Sau hơn 35 năm làm báo, tôi càng ngẫm,
càng thấy sao mà chí lý thế.
Trở lại chuyện ví nhà báo với con chó, thì
trước hết phải nói đến những phẩm chất cao quý của con chó.
Trong các loài vật, có lẽ không có loài
nào gắn bó với con người hơn con chó.
Chó trung thành với chủ, gần như tuyệt
đối.
Chó tôn thờ chủ, yêu chủ bằng một tình cảm
trong sáng, vô tư không bao giờ có tính hai mặt.
Chó biết vui cùng chủ và cũng biết buồn
cùng chủ.
Đã có biết bao nhiêu câu chuyện cảm động
rơi nước mắt về những chú chó nhịn đói ngồi chết bên mộ chủ; những chú chó lăn
xả vào hiểm nguy để cứu chủ; những chú chó sẵn sàng tấn công lại kẻ địch để bảo
vệ chủ. Và những chú chó sẵn sàng chờ đợi chủ về ngày này qua tháng khác ở một
sân ga, hay một bến tàu. Rồi chó giúp đỡ những người tàn tật trong cuộc sống
thường ngày, kể cả chuyện đi chợ cho chủ, đưa chủ đi chơi...
Bất luận vào những hoàn cảnh nào, khi bị chủ mắng, thậm chí
bị đánh đòn nó chỉ đau khổ cúp đuôi chui vào một xó, nhưng rồi chỉ ít phút sau
nó lại ngoe nguẩy đuôi để đón chủ về.
Thế mới có câu “khuyển mã chi tình” và câu
“con không chê cha mẹ khó, chó không chê chủ nghèo”.
Chó có đôi tai cực thính, để phát hiện mọi
tiếng động khả nghi và kể cả những tiếng động báo hiệu tin vui. Chó có cái mũi
thính, để phát hiện ra có chất độc hay không, có thuốc nổ, có ma túy hay không,
hay bất cứ điều gì bất bình thường trong một khối bừa bộn vật chất.
Chó phải biết sủa lên khi có tiếng động
lạ, để cảnh báo cho chủ có sự bất thường sắp tới mà cảnh giác. Nó phải biết sủa
lên ngăn cản chủ khi phát hiện ra món đồ ăn có chất độc, hay một túi đồ có ma
túy hay có thuốc nổ… Và khi chủ có nguy cơ bị xâm phạm, nó phải lăn xả vào
chống trả kẻ thù để bảo vệ chủ.
Chó là như vậy đó. Thử hỏi có con vật nào
có được những phẩm chất cao quý như chó hay không.
Vậy còn nghề nhà báo thì như thế nào?
Đã làm phóng viên thì cũng phải có đôi tai
thính, để phát hiện ra những sự kiện, những vấn đề đang được quan tâm, đang
được cần giải đáp; phát hiện ra những sự kiện quan trọng có giá trị, để cung
cấp thông tin cho bạn đọc. Phải có đôi tai thính để nghe ngóng tìm ra những chi
tiết điển hình, những nhân vật điển hình, những hoàn cảnh điển hình… Nói nôm na
là một bài báo muốn hay được thì phải có rất nhiều những chi tiết điển hình đó.
Rồi phóng viên cũng phải có cái “mũi
thính”, nghĩa là phải biết phân biệt được: hay - dở; thật - giả; đúng - sai
trong những mớ thông tin hỗn độn, dày dặc; trong những sự kiện lớn và trong
những đống tài liệu mà rất có thể ở đó người cung cấp tài liệu đã gài bẫy, cho
nhà báo ăn thông tin giả. Rồi cũng phải biết phân biệt được rằng nên như thế
nào, có đáng viết hay không, có nên viết hay không, mà viết rồi có nên đăng hay
không và nếu đăng thì liệu có làm ảnh hưởng đến sự tốt đẹp của xã hội hay thậm
chí ảnh hưởng đến lợi ích quốc gia, dân tộc hay không.
Thế rồi, nghề làm báo là cũng phải đưa
những thông tin để cảnh báo về một nguy cơ nào đó sắp xảy ra mà để cho
những người quản lý, điều hành biết mà lường trước, để cho nhân dân biết mà
phòng tránh. Rồi người làm báo cũng phải biết dũng cảm bảo vệ cái đúng và phải
dũng cảm đấu tranh với sai trái, những gì gây tổn hại đến lợi ích của nhân dân,
của đất nước.
Người làm báo phải biết đấu tranh với kẻ
địch bằng ngòi bút của mình…
Vậy nếu so sánh giữa nghề làm báo với
những phẩm chất cao quý của con chó thì xem ra rất giống nhau.
Một con chó sẽ chẳng có giá trị gì nếu như
chỉ biết ăn rồi làm cảnh cho chủ. Một nhà báo cũng sẽ chẳng có giá trị nếu viết
theo kiểu “ăn theo nói leo” hoặc ngồi một chỗ nhặt nhạnh thông tin từ nơi này,
nơi khác biến thành của mình. Một nhà báo, mà không biết bảo vệ quyền và lợi
ích hợp pháp của người dân, bảo vệ những cái đúng và dám đấu tranh với những
điều sai trái thì cũng thật vô tích sự!
Chỉ có một điều rằng, muốn có được một chú
chó hay, mang tất cả những phẩm chất cao quý của loài chó, thì ngoài tình
thương yêu chăm sóc của chủ ra, nó cũng phải được dạy dỗ, chỉ bảo từng li từng
tí. Nó cũng sẽ bị phạt như phạm lỗi và cũng sẽ được thưởng khi có công.
Nói đến đây, tôi nhớ lại trong lực lượng
công an nhân dân cách đây 50 năm đã có một chú chó huyền thoại tên là Ruslan.
Chú chó này nguyên là một con chó lai béc-giê của Pháp đời F3, 4 gì đó và hoàn
toàn mang đặc trưng của chó ta là “đầu riềng tai húng”.
Ấy vậy mà khi vào tay huấn luyện Trần Đình
Thảo thì Ruslan đã trở thành một con chó trinh sát, giám định vào loại độc nhất
vô nhị, không chỉ ở Việt Nam mà còn trên thế giới. Đến nỗi, các chuyên viên
nuôi cảnh khuyển của CHLB Đức ngày xưa sang nghiên cứu về khả năng đặc biệt của
Ruslan. Nó giá trị đến mức mà Bộ trưởng Bộ Công an Trần Quốc Hoàn ngày ấy đã có
văn bản chỉ đạo, rằng chỉ được điều chó Ruslan đi làm nhiệm vụ khi có lệnh của
Bộ trưởng. Nó đã được Cục trưởng Cục Cảnh sát nhân dân Lê Hữu Qua ra lệnh cho
tăng khẩu phần ăn. Từ một đồng hai, lên một đồng tám mỗi ngày. (Vào thời đấy,
một bữa ăn của cán bộ, công nhân viên bình thường chỉ có ba hào).
Chú chó này đã lập nhiều chiến công hiển hách. Trong lực
lượng đội quân cảnh khuyển của Công an Việt Nam và Bộ đội biên phòng cũng không
có con chó nào được như nó.
Nhắc lại điều này là để bạn đọc thấy rằng,
chó muốn giỏi thì cũng phải nuôi dạy và phóng viên, nhà báo muốn giỏi thì ngoài
năng khiếu trời cho, cũng phải được dạy dỗ, rèn luyện tử tế.
Và chó khôn nhờ chủ, muốn có phóng viên
giỏi cũng phải nhờ chủ.
Nhân Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam, xin
tâm sự với các bạn nhà báo đôi điều như vậy và mong rằng nếu như ai có chạnh
lòng khi bị ví mình như… chó thì hãy nghĩ về những phẩm chất tuyệt vời của con
chó.
Nguyễn
Như Phong
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét