Từ Chiang Mai đến Phan Thiết
Tuần qua, dân đọc báo mạng chuyền nhau một bài trên tờ South China Morning Post: “Cư dân Chiang Mai choáng vì những khách du lịch Trung Quốc thô lỗ”[1]. Trong đó, tác giả liệt kê những thói hư tật xấu (rành rành) của nhiều người Trung Quốc như nói lớn tiếng nơi công cộng, không xả nước sau khi sử dụng nhà vệ sinh, cho trẻ em phóng uế trong hồ bơi, xả rác, khạc nhổ, chen ngang, lái xe ấu tả…
Rất nhiều người hả hê đồng tình với bài báo thẳng thắn này. Thật dễ hiểu! Trong tâm trạng bị bắt buộc phải chịu đựng, kiêng dè với gã hàng xóm xấu tính, người ta hoàn toàn có đủ lý do để hả dạ khi thấy người hàng xóm Thái Lan, huỵch toẹt đòi hỏi chính phủ của họ phải làm việc với Lãnh sự quán Trung quốc, yêu cầu họ giáo dục công dân của mình khi ra nước ngoài. Để người dân Chiang Mai có thể sống thịnh vượng an vui với ngành du lịch, thay vì phải chịu đựng những loại khách quái gở này.
Trong một diễn biến khác, người đọc báo Việt Nam cũng đồng thời đùng đùng nổi giận khi nghe tin một nhà hàng ở Phan Thiết từ chối bán hàng cho người Việt.
Rõ ràng, theo những gì tường thuật trên báo chí, những lý lẽ mà ông chủ nhà hàng đưa ra không đủ sức thuyết phục. Nhất là khi ông phân bua “chỉ có 1% khách Việt mua hàng”.
Người ta mắng ông là “xúc phạm đồng bào”. Người ta chê ông vọng ngoại, chỉ ham phục vụ khách nước ngoài. Thậm chí, các cơ quan hàng tỉnh cũng lăm le nghĩ đến khả năng đóng cửa vĩnh viễn cửa hàng này, cho dù sự trừng phạt này hoàn toàn vi phạm pháp luật. Là chủ cửa hàng, ông ta hoàn toàn có quyền quyết định từ chối phục vụ bất cứ ai mà mình không thích. Không pháp luật nào qui định một chủ doanh nghiệp phải phục vụ tất cả mọi người cả.
Nhưng xử nặng ông ta, dù sai về pháp luật, nhưng dễ dàng được sự đồng thuận và ủng hộ của dư luận, nhất là dư luận của một đám đông rất dễ tổn thương và giàu tự ái dân tộc.
Mải mê mắng mỏ, tranh cãi, người ta quên bẵng đi một việc: sự kỳ thị khách du lịch Việt Nam là một việc có thật, hiển nhiên và sờ sờ trước mắt trong nhiều năm qua.
Người viết đã từng nghe một chủ resort ở Hội An tâm sự: “Họ phá lắm anh ơi. Ăn nhậu, làm ồn, hạch sách… thâu đêm suốt sáng. Làm nghề ni thì phải chiều khách. Tụi em ráng được! Nhưng khách ở những phòng khác, họ chịu không nổi, bỏ đi hết. Riết chừ tụi em nghe giọng họ gọi điện đặt phòng là cứ nói hết chỗ cho nhẹ gánh!”
Tương tự, vào dịp cuối tuần, khi những đường bay thẳng đến Cam Ranh hạ cánh, nhân viên những khu du lịch nổi tiếng ở đây tha hồ chịu đựng những đoàn khách hợm hĩnh, ăn buffet như tranh cướp, giành giật chỗ lên cáp treo, nói như quát nơi công cộng… Bờ biển Nha Trang, Đà Nẵng…, thay vì chỉ có tiếng sóng biển và phi lao, ầm ĩ tiếng karaoke chát chúa bằng những giọng hát khê nồng rượu bia.
Những chủ nhà cổ miền Tây Nam bộ hiền lành, chơn chất là thế, cũng phải đuổi thẳng cánh những khách du lịch Việt. Vì họ vừa ăn vừa phá, đòi hỏi trăm điều vô lý, sục sạo vào tận những không gian riêng tư của chủ nhà.
Mà không chỉ người Việt kỳ thị lẫn nhau. Cái tiếng xấu của những người Việt hợm hĩnh, thô lậu… cũng đi theo những chuyến bay lan khắp thế giới.
Ở Hàn quốc, người ta khó chịu ra mặt khi phải mua bán với khách Việt.
Ở Thái Lan, Singapore…, người ta viết những bảng cảnh cáo “cấm hút thuốc”, “lấy đồ ăn vừa đủ”… chỉ bằng tiếng Việt.
Ở Malaysia, cô hướng dẫn viên bản xứ kêu trời như bọng khi thấy đoàn khách Việt của mình chen chúc, lấn nhau vào điểm tham quan.
Ở New Orleans, trong một đêm mà tôi là nhân chứng bất đắc dĩ, một tiến sĩ y khoa người Việt, sau khi kiếm được một chai Whisky, bèn ung dung gầy độ với một vài đồng nghiệp khác. Họ uống rượu trong ca nhựa mà chủ quán khinh khỉnh đem ra, hò hét “dô 1, 2, 3…” như chốn không người. Mặc cho cái nhìn kinh ngạc của những thực khách khác.
Ở Nhật, tôi nghe một cụ già bán báo than vãn: “hồi đó ở đây xe đạp không cần khóa. Cho đến khi người Việt sang đây mới có việc mất xe” (?)
…
Vô số những ví dụ tương tự về hình ảnh của “người Việt xấu xí”, không kém cạnh bao nhiêu so với những đồng bào của tác giả Bá Dương[2].
Khác với những cộng đồng Việt Nam được kính trọng vì sự cần cù, giỏi giang như ở Pháp, Tây Đức cũ, hình ảnh người Việt đã hoen ố quá nhiều. Và rất dễ dàng để tìm thấy những lý do hữu lý cho sự kỳ thị, khinh rẻ người Việt đang lan rộng khắp thế giới. Nói theo cách của một người vừa đi Tây: “mình phải như thế nào người ta mới mời sang thăm”, hoàn toàn có thể có một phản đề tương tự: “mình phải như thế nào mới bị phân biệt như thế!”
Lại có người kêu ca: “vì văn hóa hay phong tục khác nhau nên mới thế!”. Xin thưa, không phải vậy. Vì văn hóa có thể khác nhau nhưng phép lịch sự, hay lề thói xã hội là phổ quát, là chung cho mọi dân tộc. Mà nguyên tắc cao nhất của sự văn minh, lịch sự thì đâu cũng vậy, là không được làm phiền người khác bằng những hành vi cá nhân. Từ đó, mới có những qui ước rất chung và dễ dàng được đồng thuận như không khạc nhổ, không nói to, ăn phải ngậm miệng, xếp hàng…
Những qui ước này đã được học giả Phạm Cao Tùng diễn giải rất chi tiết trong cuốn Người Lịch Sự[3].
Cho nên, sau khi hả hê mắng người Trung Quốc, sau khi đùng đùng nổi giận với nhau, phải chăng người Việt chúng ta nên nhìn lại mình? Chẳng phải để “tự sướng” với dăm câu chuyện “truyền thống”, nhưng để thấy cái xà nhà to tướng trong mắt mình, trước khi cười khoái trá với cái dằm nhỏ xíu trong tay người khác[4].
Một dân tộc mạnh trước tiên phải là một dân tộc biết sửa mình, chứ không chỉ chăm bẵm “tạo ra sự khác biệt” bằng cách xoáy vào sự thô lỗ của một dân tộc khác. Chỉ khi người Việt biết mổ xẻ, sửa sai những thói hư tật xấu trong ứng xử xã hội, chúng ta mới có cơ may trở thành một dân tộc tao nhã, thanh lịch như lời Ức Trai rất đỗi tự hào: “như nước Đại Việt ta từ trước, vốn xưng nền văn hiến đã lâu!”
Xin đừng để thế giới bỏ chung con cháu cụ Ức Trai vào chung một rọ với những người Trung Quốc thô lỗ ở Chiang Mai.
_______________
Bài viết cho TuanVietNam
Viết thêm: Không hẹn mà rất tình cờ, VietNamNet đăng bài này cùng với bài viết bên trên của tôi:
Khiếp sợ với thói ăn buffet của giám đốc, trưởng khoa bệnh viện
Tôi là nhân viên tại khách sạn O.Sài gòn đã có lần chứng kiến một nhóm bác sĩ vào ăn buffet tại nhà hàng “Cafe Saigon” mà khiếp sợ vì thói ăn uống hoang dã của họ
Nhà ngoại giao kể chuyện người Việt xỉa răng giữa thủ đô PhápMuối mặt với những biển báo chỉ dành cho người ViệtNỗi buồn người Việt phải giả danh thành người… NhậtNói cười hô hố… chỉ có thể là người Việt!Xấu hổ vì trí thức Việt cũng “tham ăn tục uống”
Khi bước xuống xe nhìn tướng đi của các ông ấy cũng đoán biết là “đã” rồi. Đi đứng thì nghiêng ngã la lối ồn ào. Khi vào bàn ngồi ăn cứ mỗi lần nâng ly là “dzô” thật to cứ như sợ người chung quanh không nghe được vậy. Các ông khoe khoang nào là giám đốc BV nầy trưởng khoa BV kia, khi đi đến quầy chọn thức ăn thì như bầy ong vỡ tổ.
Thậm chí có vị còn ói cả lên bàn và nệm ghế trong thật là gớm ghiếc. Xong nằm lăn ra sofa của nhà hàng đánh một giấc ngon lành! Làm thực khách chung quanh đa số là người ngoại quốc phải lợm cả giọng. Lúc đó manager của nhà hàng là người Thụy Sỹ cũng chỉ lắc đầu mỉm cười. Còn nhân viên chúng tôi thì vừa phục vụ vừa kín đáo quan sát đề phòng sự cố xẩy ra vì nhận thấy các ông ấy đã “quắc cần câu” rồi!
Đến khi tính tiền không biết do mắt đã mờ hay do trình độ tiếng Anh của các ông có vấn đề nên không hiểu hết các chi phí liệt kê trong bill khiến các ông ấy phải to tiếng với nhân viên. Nhưng do nhân viên của nhà hàng lúc nào cũng lịch sự nhã nhặn giải thích cụ thể từng mục một trong hóa đơn nên các ông ấy phải thanh toán ra về.
Nói về thói hư tật xấu thì quốc gia nào cũng có người nầy kẻ nọ. Nhưng thói hư tật xấu đến nỗi có thể làm nhục cả quốc thể thì chắc chỉ có VN ta mới có.
A Thai here. After reading your post, I think it's too late for some of us not to think the way you warn your people.
Trả lờiXóaWe know that there are both type of people in any society-good and bad, polite and rude, well-edcated and low educated, proper raised by their family and untaught by their parents, etc.
What we don't understand is that why Vietnamese love to compared themselves to us-from football to economy to cities to everything. Don't say it's benchmark because all of the comparing woulf end up with "Vietnam is better"
See some below. Also read the comments.
https://youtu.be/txvoqeqZNC8
https://youtu.be/cnuY0WeTLQ8
https://youtu.be/x97uYNWzn7U
https://www.facebook.com/trollaseanfootball.page/posts/334660803624575 (Read what Mr. My Duc Trieu if it's not deleted by the admin )
There are more. You can search for yourself.
We know it's not all. Problem is that how do we know if a Vietnamese we met is not one of those rude people. Chance are they one of them since there are lots. Personally that the reason why many Thai including me rank Vietnamese at the lower end of people we would accept as a friend. No we don't hate you. We just don't want to be friend with rude people.
Friendship, at least for me, is precious and I take it as a commitment, hence I search for quality, not quantity. I have to say that I dare not give mine to Vietnamese since chance is that I would be rude people who have no respect, and I would not love to do that.