FB Kim Van Chinh: TƯƠNG LAI MÀU XÁM

 TƯƠNG LAI MÀU XÁM: 

1.Việt Nam ta chưa thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình thì lại có thể gặp 2 cái bẫy lớn làm cho tương lai của đất nước khó có thể dự đoán ngoài màu xám. 

Bẫy thu nhập trung bình sẽ tất yếu xảy ra nếu tình trạng phân hóa giàu nghèo ngày càng mạnh, đẩy mâu thuẫn xã hội vào tình trạng làm cho đất nước trì trệ, thoái hóa về các mặt đạo đức, sáng tạo, năng suất lao động… 

Nguy cơ sa vào bẫy này rất cao nếu Nhà nước không mạnh tay trừ diệt tham nhũng và lộng hành của giới nhà giàu trục lợi bằng mọi giá trong kinh doanh, không đánh thuế cao người giàu và nhiều bất động sản…  

2.Nếu hồng phúc xảy ra không rơi vào bẫy thu nhập trung bình thì đất nước đang có nguy cơ sa vào bẫy kép của sự phát triển: dân số giảm và bong bóng bất động sản. 

DÂN SỐ GIẢM? 

Xét về lịch sử, dân số Việt nam dù mới đang ở giai đoạn dân số vàng nhưng đã lộ rõ xu thế giảm mạnh dân số, càng có mức sống cao càng giảm mạnh dân số… 

Vấn đề này có tính quy luật rõ rệt thể hiện ở tất cả các nước phát triển trước nước ta. 

GS Nguyễn Thiện Nhân đã có nghiên cứu và chỉ rõ: những nước thu nhập cao đều gặp khó khăn, đó là khi đất nước càng giàu, thu nhập bình quân đầu người càng cao nhưng dân số lại tăng chậm, thậm chí giảm, không “tái tạo được con người cho đất nước mình".

Ông Nhân đã dẫn chứng câu chuyện về Nhật Bản và Hàn Quốc, các quốc gia có thu nhập cao.

Năm 1972, GDP đầu người của Nhật Bản bằng 50% của Mỹ, nhưng đến năm 1995 bằng 150% của Mỹ. Tức chỉ trong 23 năm, Nhật Bản từ một nước thu nhập bằng một nửa của Mỹ đã vươn lên giàu gấp rưỡi Mỹ.

Dù coi là kỳ tích, thành công, nhưng hệ lụy của sự giàu lên lại rất tồi tệ: do dân số không tăng, nhập cư khắt khe, từ năm 1996 đến nay GDP Nhật Bản không hề tăng trong 28 năm liền. Tức là sau khi làm cú "nhảy ngoạn mục", hiện nay GDP Nhật Bản chỉ còn bằng 41% của Mỹ.

Thủ tướng Nhật Bản từng tuyên bố khủng hoảng lớn nhất của nước này là khủng hoảng suy giảm dân số, phải giải quyết bây giờ hoặc không bao giờ.

Câu chuyện thứ hai là của Hàn Quốc. Năm 1975, GDP đầu người của Hàn Quốc bằng 17% của Nhật Bản nhưng năm 2018 bằng 101% của Nhật Bản.

Ông Nhân cho rằng thành tích tăng trưởng của Hàn Quốc là quá giỏi nhưng cũng để lại hậu quả nặng nề. Từ năm 2018, GDP nằm ngang, mức sinh ở Hàn Quốc năm vừa rồi chỉ còn 0,72. Đồng thời, bộ trưởng Bộ Tư pháp Hàn Quốc từng nói "không có nhập cư, Hàn Quốc không có tương lai".

Các nước Mỹ, Canada, châu Âu, Hàn Quốc, Nhật Bản, Singapore… họ giải quyết vấn nạn dân số giảm bằng chính sách nhập cư chọn lọc. Hàng triệu, hàng chục triệu lao động đã nhập cư từ các nước kém phát triển như Việt Nam vào các nước này để “giúp” họ có nguồn lực dân số tăng trưởng… 

Nhập cư phụ nữ giúp họ cân bằng cán cân thiếu hụt nữ giới (Hàn Quốc, Đài Loan, Singapore…).

Đến lượt Việt Nam??? 

Việt Nam là cái đáy của thế giới không bị tụt xuống bùn như 1 só vùng châu Phi nhưng là cái đáy của sự phát triển theo mô hình công nghiệp hóa.

Đến Trung Quốc cũng là 1 dạng đáy nhưng họ còn coi VN ta là đáy thấp hơn họ và thực sự ta vẫn là đáy của họ: họ nhập khẩu lao động và phụ nữ VN sang điều hòa dân số cho họ; họ xuất khẩu các nhà máy độc hại sang VN làm bãi thải công nghiệp cho họ… 

Và chết cái là VN vẫn say mê với vai trò làm đáy cho sự phát triển theo mô hình công nghiệp hóa kiểu cũ… 

Và tất yếu là càng phát triển, dân số càng già và không có khả năng tài tạo (đẻ ít)… Và tương lai ảm đạm là tất yếu.

Sự ảm đạm của VN còn tăng gấp bội vì lý do ta là đáy: ta không thể mang nhà máy đi đầu tư ra nước ngoài ở đâu được nữa. Ta không thể nhâp cư phụ nữ từ bất cứ nước nào trên TG được nữa… 

3.BẤT ĐỘNG SẢN ĐÓNG BĂNG: 

Mô hình bất động sản lên cơn thần kinh tăng giá rồi đóng băng là ở Nhật Bản nhưng đến nay lan sang Trung Quốc và Việt Nam.

Việt Nam sẽ là nước thể hiện rõ nhất và hậu quả tồi tệ nhất cho mô hình này.

Cơ cuồng loạn vui sướng (của 1 nhóm rất đông người) vì giá bất động sản tăng cao, tăng cao của VN chưa đến đỉnh điểm của sự cực khoái. 

Giá đất Cổ Loa mà họ dám rao gần tỷ đồng/m2, nhà chung cư bình thường rao giá 100tr/m2…  là thấy rõ cơn cực khoái còn có thể chưa đến.

Nhưng khi qua cơn cực khoái là trạng thái mà tiếng Nga họ gọi rất chính xác là zaiabaltsa, nghĩa là mọi việc trở thành vô nghĩa, chán ngấy, không còn gì để vui thú được nữa… 

Nhật Bản họ đã bị chìm trong cơn đê mê giá BĐS tăng và rơi vào đóng băng thê thảm hơn 30 năm nay… 

Đến mức bây giờ, giá nhà ở Nhật trở nên khá rẻ (khoảng 7 tỷ - 10 tỷ / căn hộ khu gần trung tâm – tương đương 12 năm tiết kiệm của lao động lành nghề) nhưng thị trường vẫn đóng băng. 

Nhà nước có chính sách để các ngân hàng cho vay mua nhà lãi suất gần như 0% nhưng cũng rất ít người mua để thị trường BĐS sôi động trở lại… 

Nhà bỏ không ở Nhật (nhất là ở các vùng xa trung tâm ) trở thành vấn nạn (có đến trên 10 triệu căn hộ và nhà như vậy).

Lớp trẻ không mặn mà mua nhà nữa.

Họ càng không mặn mà với mô hình gia đình truyền thống. Ít đẻ con, thậm chí thích sống độc thân, làm cho tương lai nước Nhật rất ảm đạm nếu xét về nhân khẩu học…

FB Nguyễn Chương-Mt: Nhìn ra thế giới

 Nhìn ra thế giới:

GỌI LÀ "AUSTRALIAN", là "NGƯỜI ÚC" ("người Nam"), thay vì "British" hoặc "British-Australian". VÌ SAO?

* "Australia", về từ nguyên học (etymology), có gốc từ tiếng Latin "australis" nghĩa là "Phương NAM"!

* Lập nên kỳ tích khi trở thành "nước Nam" (Australia)!

/1/ Ngược dòng thời gian... 

1a) Năm 1770, James Cook đi thuyền dọc theo và vẽ bản đồ bờ biển phía đông, ông định danh là "New South Wales" và tuyên bố chủ quyền cho Anh Quốc. Chính phủ Anh cử một hạm đội tàu, "Đệ Nhứt hạm đội", dưới quyền chỉ huy của Thuyền trưởng Arthur Phillip, đi thiết lập một thuộc địa mới tại New South Wales.

Từ đây, nước Anh còn mở thêm vài thuộc địa nữa, thực hiện cuộc nam tiến (đi về phương Nam) của triều đình Luân Đôn. 

1b) Các thuộc địa như Queensland, New South Wales, Victoria, Tasmania, South Australia, West Australia, từ năm 1855 đến năm 1890, dần dần giành được quyền tự quản lý hầu hết các vấn đề của họ. NHƯNG bấy giờ họ vẫn thuộc về Đế quốc Anh, là "British Australia"; họ là người Anh...

/2/ ... cho đến đầu năm 1901, đây xin nói tắt:

Hiến pháp của Thịnh vượng chung Úc ("Commonwealth of Australia", nghĩa là "Thịnh vượng chung PHƯƠNG NAM" xét về từ nguyên học, etymology, "Australia"có gốc từ tiếng Latin "australis" nghĩa là "Phương NAM") được công bố vào ngày 1/1/1901.

2a) Nước Úc, với bản Hiến pháp nêu trên, chính thức trở thành một quốc gia liên bang, KHÔNG còn là thuộc địa của nước Anh mặc dù ngôn ngữ quốc gia của Úc vẫn là tiếng Anh.

Theo Hiến pháp, nước Úc được xác định là sự kết hợp giữa "mô hình Quốc hội Mỹ" và "hệ thống Westminster":

- "Mô hình Mỹ", ở đây, là các tiểu bang bất kể lớn nhỏ đều có số Thượng nghị sĩ bằng nhau trong Thượng viện liên bang / trong khi số Dân biểu trong Hạ viện liên bang thì dựa vào phân bố dân số, tiểu bang lớn có số Dân biểu nhiều hơn so với tiểu bang nhỏ. 

- "Hệ thống Westminster" là hệ thống theo Dân chủ đại nghị, như Vương quốc Anh. Nghĩa là Quốc hội lưỡng viện bầu ra "nguyên thủ chính phủ" (Head of Government) là Thủ tướng, có thẩm quyền điều hành đối nội lẫn đối ngoại của nước Úc. 

Còn "nguyên thủ quốc gia" (Head of State), Úc làm giống như Anh, là thuộc về Vương triều Anh, mang tính biểu tượng ("hệ thống Westminster"). 

2b) Việc nhìn nhận Vua hoặc Nữ hoàng Anh làm "Nguyên thủ quốc gia" là hành động khôn khéo của nước Úc. 

Vương quốc Anh, vào cuối thế kỷ 19, đã không còn đủ sức mạnh để khống chế hoàn toàn các thuộc địa trên lãnh thổ PHƯƠNG NAM (tức Australia). Nhưng, mặt khác, Úc cũng suy tính tìm giải pháp để tránh đương đầu võ lực quân sự với Vương quốc Anh, khi họ quyết tâm ĐỊNH CÕI để trở thành Quốc gia tự chủ.

Giải pháp là "phò vua Anh" về mặt nghi thức (gắn với một số quyền lợi); trong khi thẩm quyền trên lãnh thổ Úc do Thủ tướng Úc quyết định!

Đại diện cho vương triều Anh được gọi là "Toàn quyền tại Thịnh vượng chung Úc" (Governor-General of the Commonwealth of Australia). 

Trên thực tế, chức vụ Toàn quyền do Thủ tướng Úc đề nghị, đệ đơn cho Vua hoặc Nữ hoàng Anh bổ nhiệm người này. 

Toàn quyền, hiện nay, là bà Sam Mostyn (sanh năm 1965 tại thủ đô Canberra của Ùc). Thủ tướng Úc là Anthony Albanese đề nghị, Vua Charles III chấp thuận việc bổ nhiệm Mostyn làm Toàn quyền (nhậm chức kể từ ngày 1/7/2024). 

/3/ "NGƯỜI NƯỚC NAM" ("AUSTRALIAN")

Đây, nói chuyện gần hơn hết. 

3a) Hồi năm 2019. thống kê dân số nước Úc ước tính là hơn 27 triệu người. Theo đó, 70% dân số là sanh ra tại Úc, 30% mang quốc tịch Úc là sanh ra tại nước ngoài (sau này, nhập quốc tịch nơi xứ sở "chuột túi"). 

Trong đó, có hơn 677.000 người sanh ra tại Hoa lục, Đài Loan; hơn 660.000 người sanh ra tại Ấn Độ; hơn 262.000 người sanh ra tại Việt Nam...

Đáng chú ý, có hơn 980.000 người sanh ra tại Anh. 

Cho dù cùng ngôn ngữ đi nữa, nhưng sanh ra tại phương Bắc (Bắc bán cầu) thì không đương nhiên trở thành công dân "nước Nam" (từ nguyên học của "Australia"), mà phải trải qua một tiến trình để xem xét nhập quốc tịch nơi đây. 

3b) Những biến động về mặt dân số học, văn hóa ... khiến cho nước Úc trở thành một quốc gia đa văn hóa.

- Người bản địa (Indigenous), được hiểu là những sắc tộc có mặt lâu đời (trước khi người Anh thực hiện "nam tiến" đến đây), chiếm 3.8% dân số hiện nay. Họ thuộc sắc tộc Anangu, Koori (hoặc Koorie), Murri, Nunga, Noongar, Pallawah, Tiwi …

- Cách gọi "Nam tiến" thích hợp trong giai đoạn một số vùng thuộc "Australia" là sự mở rộng về phương Nam của vương triều phía Bắc.

NHƯNG, cách gọi "nam tiến" không còn thích hợp, kể từ khi "Australia" trở thành một quốc gia riêng, tự chủ. Cách gọi đúng, đây là một cuộc ĐỊNH CÕI hẳn hoi rồi đa!

Thành thử, cho dù dùng tiếng Anh làm ngôn ngữ phổ dụng (ngôn ngữ của những tộc người bản địa lâu đời thì KHÔNG trở thành phổ dụng), NHƯNG họ không gọi họ là "British" (người Anh) cũng không "British-Australian" (người Anh-Úc), mà gọi "AUSTRALIAN". 

Gọi là "người Úc", "Australian" (tức "người NAM", ý nghĩa gốc về mặt từ nguyên học). Cần chú ý: đây là một sự chuyển đổi nền tảng về mặt nhận thức. 

/4/ KỲ TÍCH!

Cuộc định cõi Úc trở thành một quốc gia độc lập, chỉ mới lâu hơn một thế kỷ (từ 1901 đến nay, năm 2024), nhưng - có ngờ nổi không - GDP của Úc rất cao, đứng hàng thứ 12 trên thế giới! GDP của họ nhiều hơn Israel, hơn Hàn Quốc...!

Xét về GDP tính trên đầu người (per capita) của Úc là 62625 USD, nhiều hơn Nhựt Bổn, Anh, Pháp, Ý... (nếu so với 11 quốc gia có GDP cao hơn Úc, nhưng về GDP per capita thì Úc chỉ sau Mỹ, Đức mà thôi). 

Cuộc ĐỊNH CÕI, theo giá trị kiến quốc riêng, đã giúp cho "nước NAM" (Australia) có được "đôi hia vạn dặm" phát triển ngoạn mục!

------------------------------------------------------

ÚC có tất cả 6 tiểu bang - New South Wales (NSW), Queensland (QLD), Nam Úc (SA), Tasmania (TAS), Victoria (VIC) và Tây Úc (WA) - và hai lãnh thổ đại lục: Lãnh thổ Thủ đô Úc (ACT) và Lãnh thổ phương Bắc (NT).

FB Nguyễn Chương-Mt: Kỳ 2 - BẦU CỬ TỔNG THỐNG MỸ

 Kỳ 2: BẦU CỬ TỔNG THỐNG MỸ 

ĐẶC TRƯNG CỦA BẦU TỔNG THỐNG, Ở CÁC NƯỚC, ĐỀU DỰA VÀO LÁ PHIẾU CỬ TRI PHỔ THÔNG (POPULAR VOTES)! 

* Vì sao tại nước Mỹ, có thêm thể thức gọi là "Electoral votes"?

Để tỏ tường diễn trình, mời đọc hai bài DẪN NHẬP, và bài Kỳ 1 về BẦU CỬ QUỐC HỘI LIÊN BANG (THƯỢNG VIỆN, HẠ VIỆN), có ghi đường link cuối stt này. Nếu không, đọc ngay bài này ắt nảy sinh "những hiểu lầm" (kéo dài quá lâu), đã được diễn giải trong hai bài trước, phí thời giờ không đáng!

/I/ NGUYÊN TẮC BÌNH ĐẲNG GIỮA CÁC TIỂU BANG 

Vì nước Mỹ là một quốc gia hợp thành từ 50 tiểu bang (không phải là "quốc gia đơn nhứt" như Pháp), theo đó mỗi tiểu bang đều BÌNH ĐẲNG với nhau, tức là: cử tri của mỗi tiểu bang, bằng lá phiếu phổ thông (popular votes), đều có quyền bầu chọn ứng viên Tổng thống theo sự lựa chọn riêng của họ.

Chẳng hạn, có hai ứng viên A, B chạy đua vào vai trò chủ nhơn Bạch Cung (The White House). Bằng lá phiếu phổ thông (popular votes), cử tri tiểu bang Alaska nghiêng về A, cử tri tiểu bang Texas bầu cho A, trong khi đó cử tri tiểu bang Hawaii bầu cho B, cử tri tiểu bang Illinois bầu cho B, tiểu bang Colorado cũng bầu cho B... 

Trong ví dụ trên, có 3 tiểu bang bầu chọn ứng viên B, 2 tiểu bang bầu chọn ứng viên A. Chỉ xét trong nhóm của ví dụ này, ứng viên B được nhiều tiểu bang bầu chọn hơn (3>2), vậy B xứng trở thành “Tổng thống” hơn? 

Không hẳn vậy, bởi vì có tiểu bang đông dân (cử tri), có tiểu bang ít xịt (cử tri), không thể “cào bằng”. 

/II/ ÁP DỤNG THỂ THỨC ĐƯỢC GỌI LÀ "ELECTORAL VOTES" ("PHIẾU TUYỂN TRẠCH", "PHIẾU TUYỂN CỬ")

II.1) Trong bài KỲ 1 "Bầu Thượng viên, Hạ viện liên bang", bầu Thượng viên theo nguyên tắc "Bình đẳng" (tiểu bang nào cũng đều có 2 Thượng nghị sĩ), trong khi bầu vào Hạ Viện dựa vào nguyên tắc "Dân chủ theo đa số" (tùy vào tiểu bang đông hoặt ít cử tri mà có số Dân biểu ít nhiều khác nhau). 

Đơn cử: tiểu bang California có 2 Thượng nghị sĩ + 52 Dân biểu liên bang = 54 vị / tiểu bang New York có 2 Thượng nghị sĩ + 26 Dân biểu liên bang = 28 vị / tiểu bang Florida có 2 Thượng nghị sĩ + 28 Dân biểu liên bang = 30 vị / tiểu bang Texas có 2 Thượng nghị sĩ +38 Dân biểu liên bang = 40 vị .v.v...

Như trên đã ghi là không thể "cào bằng" mọi tiểu bang => Vì vậy, cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ đã áp dụng thể thức gọi là "số phiếu Electoral votes" của từng tiểu bang, dựa trên SỐ LƯỢNG nghị sĩ của mỗi tiểu bang (đây thể hiện sự kết hợp "dân chủ bình đẳng" + "dân chủ theo đa số")!

Đây là một thể thức QUI ĐỔI. Chẳng hạn tiểu bang Texas sẽ có 40 phiếu Electoral votes, California có 54 phiếu Electoral votes, Florida có 30 phiếu Electoral votes.v.v... Một vài tiểu bang có số phiếu Electoral votes ít nhứt là 3, chẳng hạn Alaska. 

Nếu ứng viên A thắng cử (bằng LÁ PHIẾU PHỔ THÔNG) tại California, ứng viên B thắng cử (bằng LÁ PHIẾU PHỔ THÔNG) tại Texas => sự thắng cử này không thể "cào bằng" ngang như nhau, mà được QUI ĐỔI thành SỐ PHIẾU TUYỂN CỬ (ELECTORAL VOTES). 

Chẳng hạn A thắng tại California, A sẽ nhận được 54 phiếu Electoral votes / B thắng tại Texas, B sẽ nhận được 40 phiếu Electoral votes.

Dựa trên số phiếu Electoral votes của từng tiểu bang, ứng viên tranh cử Tổng thống có kế hoạch vận động thích hợp, khôn khéo. Tỉ như A thắng cử tại California là nơi có nhiều phiếu Tuyển cử (Electoral votes) nhứt, trong khi B thắng cử tại nhiều tiểu bang - mà mỗi tiểu bang này có số phiếu Tuyển cử (Electoral votes) ít hơn - nhưng khi cộng lại thì B chiếm ưu thế hơn A. 

II.2) Chú ý: Qui đổi thành SỐ LƯỢNG PHIẾU TUYỂN CỬ (Electoral votes), chớ hoàn toàn KHÔNG có "ông to bà lớn" nào xuất hiện đại diện cử tri (tức "đại cử tri") để bầu thay hết trơn!

Quí bạn hãy nhớ lại một, hai kỳ bầu Tổng thống Mỹ gần nhứt: kết quả kiểm phiếu của từng tiểu bang được thông báo tức thời, online. 

Chẳng hạn, ứng viên A thắng cử tại Texas - dựa trên kết quả kiểm phiếu của LÁ PHIẾU PHỔ THÔNG (Popular votes) do người dân đi bầu => Khi kiểm phiếu A thắng cử, NGAY LẬP TỨC, được QUI ĐỔI thành 40 phiếu "electoral votes" thuộc về A.

II.3) Áp dụng thể thức qui đổi thành PHIẾU TUYỂN CỬ (ELECTORAL VOTES) cho thấy đây chính là sự thể hiện ĐẶC SẮC, hòa hợp nguyên tắc "dân chủ bình đẳng" với "dân chủ theo đa số". 

Thể thức PHIẾU TUYỂN CỬ (ELECTORAL VOTES) khiến cho các ứng viên tranh cử Tổng thống không thể "bỏ bê" các tiểu bang nhỏ, chỉ chăm bẳm vào tiểu bang lớn. Các tiểu bang nhỏ vẫn có "tiếng nói" trong diễn trình bầu cử Tổng thống. 

/III/ Toàn bộ số lượng Thượng Nghị sĩ và Dân biểu liên bang là 535 vị (100+435). Qui đổi thành 535 Phiếu Tuyển cử (Electoral votes), thêm 3 Phiếu của Đặc khu Columbia (DC) nơi đặt thủ đô Washington, tổng cộng 538 Phiếu Tuyển cử. 

Ứng viên nào thâu thập được 270 Phiếu Tuyển cử (tức quá bán) là thắng cử, trở thành Tổng thống. 

Ngay sau đó, trong tháng 11, ứng viên đạt 270 Phiếu Tuyển cử (trở lên) - nếu không có "kiện cáo" nào xảy ra, nhận được nhiều điện chúc mừng "tân Tổng thống" từ nhiều nguyên thủ các nước!

(Họ chẳng bận tâm đến "formal voting" của các "eletoral colleges" họp vào tháng 12, mời đọc bài DẪN NHẬP đã giải thích. Đây, nói tắt: "formal voting" là BỎ PHIẾU THEO NGHI THỨC, "eletoral colleges" là CÁC ĐOÀN TUYỂN CỬ, là CÁC TUYỂN TRẠCH ĐOÀN; "elector" là TUYỂN CỬ VIÊN. 

CHÚ Ý, kẻo dễ nhầm lẫn: trong cuộc BỎ PHIẾU THEO NGHI THỨC, vào tháng 12, hết thảy 538 Tuyển cử viên (Electors) KHÔNG phải là các Thượng nghị sĩ, Dân biểu liên bang, mà họ CHỈ là những người "có danh giá" trong từng tiểu bang được tuyển mời đi dự "phó hội bàn đào" rình rang, rôm rả, 4 năm mới có một lần.

"Electors" là TUYỂN CỬ VIÊN, "Electoral colleges" là ĐOÀN TUYỂN CỬ. Cuộc bỏ phiếu của các tuyển cử viên là cuộc BỎ PHIẾU NGHI THỨC  ("Formal voting"). 

Trong sinh hoạt chính trị của bất cứ quốc gia nào cũng đều tồn tại những NGHI THỨC, mỗi nước mỗi cách mỗi kiểu. "Formal voting" là môt nghi thức trong nền chính trị Mỹ, một nghi thức "rặt Mỹ")

/IV/ KẾT LUẬN:

Bầu Tổng thống Mỹ là do phiếu bầu phổ thông (POPULAR VOTES) của dân chúng, trong TỪNG TIỂU BANG. 

Hoàn toàn KHÔNG có "đại cử tri" nào bầu thay cử tri phổ thông (dân chúng), Mà SỐ LƯỢNG "PHIẾU TUYỂN CỬ" (Electoral votes) trong từng tiểu bang là thể thức qui đổi, NGAY LẬP TỨC, dành cho người thắng cử trong bầu chọn Tổng thống ở từng tiểu bang!

Nói thêm về cách gọi "đại cử tri":

"Đại cử tri", mang ý nghĩa là đại diện cử tri, kỳ thực chỉ tồn tại trong thể thức "Quốc hội chế" (Congressional system), bầu ra THỦ TƯỚNG. 

Người dân (cử tri) đi bầu Dân biểu, Thượng nghị sĩ (vào Quốc hội lưỡng viện), bầu đại biểu Quốc hội (vào Quốc hội đơn viện). Sau đó, người dân rung đùi, nghỉ xả hơi. Đến lượt các ông nghị bà nghị vào họp Quốc hội; ông nghị bà nghị chính là các vị đại-diện-cử-tri, tức “đại cử tri” đó đa!

Quốc hội họp bầu chọn ra Thủ tướng, là "Nguyên thủ chính phủ" (Head of Government), người nắm quyền bính điều hành đất nước. 

* Trong "Tổng thống chế" (Presidential system) thì KHÔNG có đại cử tri, mà hết thảy nằm nơi lá phiếu cử tri phổ thông (popular votes). 

Mỹ là quốc gia hợp thành từ 50 tiểu bang, chú ý, họ bầu Tổng thống theo ý nguyện của dân chúng trong TỪNG TIỂU BANG. 

Kỹ thuật qui đổi thành PHIẾU TUYỂN CỬ (ELECTORAL VOTES) là sự thể hiện đặc sắc, thông minh giữa "dân chủ bình đẳng" với "dân chủ theo đa số". 

-----------------------------------------------------

FB Nguyễn Chương-Mt: KỲ 1- KẾT HỢP 2 NGUYÊN TẮC "BÌNH ĐẲNG" & "THEO ĐA SỐ"

 Tiếp theo bài DẪN NHẬP (*)

KỲ 1: KẾT HỢP 2 NGUYÊN TẮC "BÌNH ĐẲNG" & "THEO ĐA SỐ"

Vì sao, phải có sự kết hợp 2 nguyên tắc như vậy? 

I/ THƯỢNG VIỆN MỸ: Nguyên tắc "DÂN CHỦ BÌNH ĐẲNG"

 Nước Mỹ là một quốc gia hợp thành từ 50 tiểu bang, khác với "quốc gia đơn nhứt" như nước Pháp. Mỗi tiểu bang chẳng khác nào một "tiểu quốc" với thẩm quyền tự trị rất lớn (hành pháp, lập pháp, tư pháp của tiểu bang), với điều kiện là thẩm quyền tự trị không đi ngược với Hiến pháp liên bang (Hiến pháp Mỹ). 

Tiểu bang dù ít dân như Alaska hay đông dân như California cũng đều BÌNH ĐẲNG trong tư cách "state" tham gia Liên bang. Tiểu bang lớn không thể "chèn ép" tiểu bang nhỏ. Nhằm bảo đảm quyền bình đẳng, Hiến pháp Mỹ qui định cử tri của mỗi tiểu bang (bất luận lớn nhỏ) đều được quyền bầu ra 2 Thượng nghị sĩ (Senators) có mặt trong Thượng viện liên bang (Senate).

Cả thảy 50 states (tiểu bang), thành thử có tổng cộng là 100 Thượng nghị sĩ trong Thượng viện nước Mỹ.

II/ HẠ VIỆN MỸ: Nguyên tắc "DÂN CHỦ THEO ĐA SỐ" 

Nếu chỉ có mỗi nguyên tắc "dân chủ bình đẳng" giữa các tiểu bang, nói nào ngay, những tiểu bang đông dân mà "cào bằng" với tiểu bang ít dân là không hợp lý. 

Thành thử HẠ VIỆN (House of Representatives) được dựa trên nguyên tắc "DÂN CHỦ THEO ĐA SỐ", nghĩa là tiểu bang đông cử tri được quyền có số lượng Dân biểu (có mặt trong Hạ viện liên bang) nhiều hơn tiểu bang ít cử tri.

Cả thảy nước Mỹ có 435 "Khu vực Quốc hội" ("Congressional Districts": CD). Ở mỗi khu CD, cử tri bầu ra 1 Dân biểu, tổng cộng là 435 Dân biểu sẽ có mặt trong Hạ viện liên bang.

Mỗi khu CD được phân bổ dựa trên dân số (tiến hành điều tra dân số mỗi 10 năm một lần). Theo đó, hiện nay mỗi khu CD có bình quân 761.169 người (đợt bầu cử trước đây, bình quân gần 710.000 người mỗi khu CD). 

Cuộc bầu cử Hạ Viện sắp tới đây (tháng 11/2024), tiểu bang California có 52 khu CD, tức sẽ bầu 52 Dân biểu (giám 1, so với kỳ bầu cử trước đây), tiểu bang New York có 26 khu CD. tức sẽ có 26 Dân biểu (giám 1 so với trước đây), tiểu bang Florida có 28 khu CD, tức có 28 Dân biểu (tăng 1 so với trước đây), tiểu bang Texas có 38 khu CD, tức sẽ bầu 38 Dân biểu (tăng 2 so với trước đây)... 

Có tiểu bang tăng, tiểu bang giảm, tiểu bang giữ nguyên số Dân biểu, nhưng tổng cộng vẫn là 435 Dân biểu liên bang. 

III/ Tới đây, ắt quí bạn đã thấy, mỗi Dân biểu (trong Hạ viện Liên bang) chỉ phải tranh cử trong khu CD của họ mà thôi (hơn 760.000 ngàn người) Thành thử nhiệm kỳ của họ khá ngắn (2 năm). 

Tháng 11/2024 tới đây, Hạ viện liên bang được bầu lại toàn bộ 435 Dân biểu. 

Trong khi đó, khó khăn hơn, ứng viên muốn trở thành Thượng nghị sĩ thì phải chiến thắng trong cuộc bỏ phiếu của cử tri toàn TIỂU BANG (khác với Dân biểu Hạ viện chỉ do cử tri của mỗi khu vực CD bỏ phiếu thôi). Thành thử nhiệm kỳ của Thượng nghị sĩ (senator) được dài hơn, là 6 năm.

Bầu cử vào Thượng viện được tiến hành "cuốn chiếu", cứ 2 năm bầu lại 1/3 số Thượng nghị sĩ mãn nhiệm kỳ. 

* Bầu cử TỔNG THỐNG Mỹ được dựa trên NỀN TẢNG là lá phiếu cử tri phổ thông (popular votes) bầu trực tiếp. Nhưng, vì sao lại có thể thức gọi là "electoral votes"? 

"ELECTORAL VOTES" chính là cách thức thể hiện ĐẶC SẮC cho sự kếp hợp giữa nguyên tắc "dân chủ bình đẳng" và nguyên tắc "dân chủ theo đa số"!

Xin giải thích tỏ tường trong kỳ tới (và đưa ra cách chuyển ngữ đúng đắn cho Electoral votes, Electoral colleges...). 

-----------------------------------------------------------

Xem bài trước: DẪN NHẬP

FB Nguyễn Chương-Mt: DẪN NHẬP

Ở đây, tôi không đi suy đoán ứng viên nào trong hai đảng Cộng hòa, Dân chủ sẽ đắc cử vào tháng 11/2024. Bởi vì, nói nào ngay, nền tảng về "dân chủ bình đẳng" và "dân chủ theo đa số" vẫn còn hiểu lơ mơ quá sức, tụt hậu trong nếp suy nghĩ, dẫn đến những bình luận theo kiểu "râu ông cắm cằm bà"!

/1/ Nhiều, vẫn còn rất nhiều người nghĩ rằng bầu cử Tổng thống Mỹ là do "đại cử tri", do 538 vị "đại cử tri" quyết định (!). 

Quí bạn chỉ cần suy luận chút xíu, sẽ thấy ngay cách nghĩ như vậy là SAI TRẬT, lầm lẫn về thiết chế chính trị tại Mỹ và lầm lẫn trong dịch thuật (từ tiếng Anh sang tiếng Việt) kéo dài quá lâu!

/2/ Nếu... do 538 vị "đại cử tri" quyết định, mắc gì nước Mỹ họ tổ chức bỏ phiếu trong các tiểu bang, do hàng chục triệu người dân (cử tri phổ thông) đi bầu, tốn rất nhiều thời gian, tốn bạc muôn?

Người Mỹ họ đâu làm cái việc dư hơi, "thiếu não" như vậy! Họp lại 538 "đại cử tri", bỏ phiếu, là xong, khỏe re - đúng không nào?

/3/ Quan sát các kỳ bầu cử TT Mỹ, vào tháng 11. Nếu không kiện cáo gì, ai có được 270 phiếu ELECTRAL VOTES trở lên (chú ý: người Mỹ gọi "Electoral votes", đây khoan dịch sang Việt ngữ), người đó đắc cử Tổng thống!

Nhiều nguyên thủ quốc gia gởi điện chúc mừng, họ KHÔNG cần phải đợi kỳ họp vào tháng 12 của 538 ELECTORS (đây khoan dịch sang Việt ngữ).

Tức là cuộc họp của 538 ELECTORS, sau khi đã có kết quả bầu cử TT, không phải là cuộc họp để "phán" ai mới là Tổng thống. 

/4/ Cuộc bỏ phiếu của 538 electors gọi là "formal voting". FORMAL có nhiều nghĩa, đâu chỉ có nghĩa "chính thức'. Ở đây là cuộc bỏ phiếu theo NGHI THỨC: không phải bỏ phiếu chánh thức ai trở thành TT, mà thuộc về nghi thức công bố tân TT. 

Ai đắc cử TT, kết quả đã có từ tháng 11 trước đó. 

Bởi vậy, xin chú ý: cuộc bỏ phiếu theo NGHI THỨC (Formal voting) KHÔNG BAO GIỜ đưa ra kết quả ngược lại. 

Tỉ như hồi tháng 11, ông A đắc cử TT với 290 Electoral votes => bỏ phiếu theo nghi thức, tháng 12, thì ông A đương nhiên là Tổng thống (số phiếu có thể không đến 290, nhưng vẫn phải vượt trên 270 để BẢO TOÀN kết quả ông A đắc cử TT trước đó vào tháng 11). 

Bỏ phiếu theo "formal voting", đây là NGHI THỨC để CÔNG BỐ danh tánh tân Tổng thống cho thiên hạ bá tánh đều biết.

/5/ Có "popular vote", và có "electoral vote". 

"Popular vote" được dịch là "phiếu cử tri phổ thông", "phiếu phổ thông". Nhưng, "electoral vote", đâu có đại diện cử tri mà gọi "phiếu đại cử tri"?

Người Mỹ gọi "electoral vote" chớ họ đâu gọi "represent" ("đại diện"). 

/6/ Vì sao ở nước Mỹ sử dụng kỹ thuật gọi là "Electoral votes"?

Đặc điểm nước Mỹ là "quốc gia hợp thành" (từ 50 tiểu bang), khác với "quốc gia đơn nhứt" như Pháp (cũng bầu Tổng thống) => "ELECTORAL VOTES" chính là cách thức thể hiện ĐẶC SẮC cho sự kết hợp giữa nguyên tắc "dân chủ bình đẳng" và nguyên tắc "dân chủ theo đa số".

Đã có sự lầm lẫn, nhập nhằng trong hiểu biết giữa "Presidential system" (Tổng thống chế) với "Congressional system" (Quốc hội chế). 

=> Xin đăng 2 kỳ, có liên quan với nhau, giải đáp tỏ tường. 

Kỳ 1: Bầu cử Quốc hội liên bang Mỹ

Kỳ 2: Bầu cử Tổng thống Mỹ

FB Nguyễn Chương-Mt: CÂU CHUYỆN HOÀNG SA: GẮP LỬA BỎ TAY NGƯỜI !

CÂU CHUYỆN HOÀNG SA: GẮP LỬA BỎ TAY NGƯỜI !

<Bài trên trang Facebook Nguyễn Chương-Mt của tác giả>

Hồi đầu năm 1974, Tàu Bắc Kinh xua quân xâm lăng, nghe nói bên Hải quân VNCH có báo cho Hạm đội Mỹ lúc đó có mặt ở biển Đông nhưng bị lờ đi, không ứng cứu. Vậy là... ông Nixon móc ngoéo với Mao chớ còn gì nữa?

Ồ, vậy là "phe người Việt Dân chủ" (VietmocRATs) mắc bịnh mất trí nhớ hoặc không chịu đọc sử liệu gì ráo. Những dữ kiện rõ rành sau đây thừa sức giải thích (thay vì rơi vào "thuyết âm mưu" mờ mờ ảo ảo, để làm mờ mắt công chúng):

Vào giai đoạn 1973-1975, Quốc hội Mỹ do đảng Dân chủ kiểm soát hoàn toàn: chiếm 60 ghế tại Thượng viện (trong tổng số 100, tức chiếm 60%), chiếm 291 ghế tại Hạ viện (trong tổng số 435 ghế, tức chiếm 66,9%).

Quốc hội lúc bấy giờ đã TRÓI TAY Hành pháp bằng những dự luật khiến cho ông Tổng thống mất dần quyền hành trong cuộc chiến.

Ngày 29/6/1973 Quốc Hội (do đảng DC kiểm soát) biểu quyết cắt ngân khoản cho tất cả các hoạt động quân sự Mỹ tại Đông Dương.

Đặc biệt, vào ngày 7/11/1973 Quốc Hội (do đảng DC kiểm soát) đưa ra dự luật "Wars Powers Bill" (Dự luật quyền hành chiến tranh), theo đó Tổng thống phải tham khảo ý kiến của Quốc Hội trước khi hạ lịnh cho quân đội can thiệp trên bộ lẫn trên biển tại Đông Dương (VN, Kampuchea, Lào). 

Quốc hội không đồng ý, mà Tổng thống tự quyết, là phạm luật tày đình.

Quốc hội, nhắc lại, lúc đó do đảng DC kiểm soát hoàn toàn. Họ gây sức ép để TT Nixon phải ký thành Đạo luật (Act). Trước "viễn cảnh" vụ Watergate, Nixon "xuống nước" đấu dịu mà ký ban hành Act.

Sau khi "Wars Powers Act" ban hành vào cuối tháng 11/1973, Tàu Bắc Kinh đánh hơi thấy cơ hội ngon ăn đã tới! Ngay lập tức, chỉ hơn một tháng sau thôi, vào đầu năm 1974 Bắc Kinh cho quân tấn công Hoàng Sa.

Khi Hạm đội Mỹ nhận được lời kêu cứu từ hải quân VN tại Hoàng Sa, họ đánh điện về cho thượng cấp ở Ngũ giác đài, và điều này cần được Tổng thống cho phép.

Với đạo luật "Wars Powers Act" treo trên đầu, cho dù ông Nixon có muốn hạ lịnh ứng cứu đi nữa thì ông đã hết đường động thủ. Sợi dây thòng lọng "Wars Powers Act" sẽ thắt cổ ông Nixon (Tổng thống đảng CH) ngay!

Sau khi chiến tranh VN chấm dứt hoàn toàn (cuối tháng 4/1975), báo chí hậu thuẫn cho đảng Lừa (DC) liên tục giải thích việc "Mỹ bỏ rơi thể chế VNCH" là... do ông Nixon bên đảng Voi (CH). Đây là kế sách của đảng Lừa nhằm "gắp lửa bỏ tay người".

Nhiều người đã mắc lỡm (kể cả cho tới nay vẫn còn bị mắc lỡm), cũng chỉ vì báo chí phe đảng Lừa lờ tịt đi cái đạo luật "Wars Powers Act 1973".

BÀI THƠ GIÚP GHI NHỚ 3000 TỪ TIẾNG ANH

 Hello có nghĩa Xin chào

Goodbye tạm biệt, thì thào Whisper

Lie nằm, Sleep ngủ, Dream mơ

Thấy cô gái đẹp See girl beautiful

I want tôi muốn, kiss hôn

Lip môi, Eyes mắt ... sướng rồi ... oh yeah!

Long dài, short ngắn, tall cao

Here đây, there đó, which nào, where đâu

Sentence có nghĩa là câu

Lesson bài học, rainbow cầu vồng

Husband là đức ông chồng

Daddy cha bố, please don"t xin đừng

Darling tiếng gọi em cưng

Merry vui thích, cái sừng là horn

Rách rồi xài đỡ chữ torn

To sing là hát, a song một bài

Nói sai sự thật to lie

Go đi, come đến, một vài là some

Đứng stand, look ngó, lie nằm

Five năm, four bốn, hold cầm, play chơi

One life là một cuộc đời

Happy sung sướng, laugh cười, cry kêu

Lover tạm dịch ngừơi yêu

Charming duyên dáng, mỹ miều graceful

Mặt trăng là chữ the moon

World là thế giới, sớm soon, lake hồ

Dao knife, spoon muỗng, cuốc hoe

Đêm night, dark tối, khổng lồ giant

Fund vui, die chết, near gần

Sorry xin lỗi, dull đần, wise khôn

Burry có nghĩa là chôn

Our souls tạm dịch linh hồn chúng ta

Xe hơi du lịch là car

Sir ngài, Lord đức, thưa bà Madam

Thousand là đúng...mười trăm

Ngày day, tuần week, year năm, hour giờ

Wait there đứng đó đợi chờ

Nightmare ác mộng, dream mơ, pray cầu

Trừ ra except, deep sâu

Daughter con gái, bridge cầu, pond ao

Enter tạm dịch đi vào

Thêm for tham dự lẽ nào lại sai

Shoulder cứ dịch là vai

Writer văn sĩ, cái đài radio

A bowl là một cái tô

Chữ tear nước mắt, tomb mồ, miss cô

Máy khâu dùng tạm chữ sew

Kẻ thù dịch đại là foe chẳng lầm

Shelter tạm dịch là hầm

Chữ shout là hét, nói thầm whisper

What time là hỏi mấy giờ

Clear trong, clean sạch, mờ mờ là dim

Gặp ông ta dịch see him

Swim bơi, wade lội, drown chìm chết trôi

Mountain là núi, hill đồi

Valley thung lũng, cây sồi oak tree

Tiền xin đóng học school fee

Yêu tôi dùng chữ love me chẳng lầm

To steal tạm dịch cầm nhầm

Tẩy chay boycott, gia cầm poultry

Cattle gia súc, ong bee

Something to eat chút gì để ăn

Lip môi, tongue lưỡi, teeth răng

Exam thi cử, cái bằng licence...

Lovely có nghĩa dễ thương

Pretty xinh đẹp thường thường so so

Lotto là chơi lô tô

Nấu ăn là cook, wash clothes giặt đồ

Push thì có nghĩa đẩy, xô

Marriage đám cưới, single độc thân

Foot thì có nghĩa bàn chân

Far là xa cách còn gần là near

Spoon có nghĩa cái thìa

Toán trừ subtract, toán chia divide

Dream thì có nghĩa giấc mơ

Month thì là tháng, thời giờ là time

Job thì có nghĩa việc làm

Lady phái nữ, phái nam gentleman

Close friend có nghĩa bạn thân

Leaf là chiếc lá, còn sun mặt trời

Fall down có nghĩa là rơi

Welcome chào đón, mời là invite

Short là ngắn, long là dài

Mũ thì là hat, chiếc hài là shoe

Autumn có nghĩa mùa thu

Summer mùa hạ, cái tù là jail

Duck là vịt, pig là heo

Rich là giàu có, còn nghèo là poor

Crab thì có nghĩa con cua

Church nhà thờ đó, còn chùa temple

Aunt có nghĩa dì, cô

Chair là cái ghế, cái hồ là pool

Late là muộn, sớm là soon

Hospital bệnh viện, school là trường

Dew thì có nghĩa là sương

Happy vui vẻ, chán chường weary

Exam có nghĩa kỳ thi

Nervous nhút nhát, mommy mẹ hiền.

Region có nghĩa là miền,

Interupted gián đoạn còn liền next to.

Coins dùng chỉ những đồng xu,

Còn đồng tiền giấy paper money.

Here chỉ dùng để chỉ tại đây,

A moment một lát còn ngay ringht now,

Brothers-in-law đồng hao.

Farm-work đồng áng, đồng bào Fellow- countryman

Narrow- minded chỉ sự nhỏ nhen,

Open-hended hào phóng còn hèn là mean.

Vẫn còn dùng chữ still,

Kỹ năng là chữ skill khó gì!

Gold là vàng, graphite than chì.

Munia tên gọi chim ri

Kestrel chim cắt có gì khó đâu.

Migrant kite là chú diều hâu

Warbler chim chích, hải âu petrel

Stupid có nghĩa là khờ,

Đảo lên đảo xuống, stir nhiều nhiều.

How many có nghĩa bao nhiêu.

Too much nhiều quá , a few một vài

Right là đúng, wrong là sai

Chess là cờ tướng, đánh bài playing card

Flower có nghĩa là hoa

Hair là mái tóc, da là skin

Buổi sáng thì là morning

King là vua chúa, còn Queen nữ hoàng

Wander có nghĩa lang thang

Màu đỏ là red, màu vàng yellow

Yes là đúng, không là no

Fast là nhanh chóng, slow chậm rì

Sleep là ngủ, go là đi

Weakly ốm yếu healthy mạnh lành

White là trắng, green là xanh

Hard là chăm chỉ, học hành study

Ngọt là sweet, kẹo candy

Butterfly là bướm, bee là con ong

River có nghĩa dòng sông

Wait for có nghĩa ngóng trông đợi chờ

Dirty có nghĩa là dơ

Bánh mì bread, còn bơ butter

Bác sĩ thì là doctor

Y tá là nurse, teacher giáo viên

Mad dùng chỉ những kẻ điên,

Everywhere có nghĩa mọi miền gần xa.

A song chỉ một bài ca.

Ngôi sao dùng chữ star, có liền!

Firstly có nghĩa trước tiên

Silver là bạc, còn tiền money

Biscuit thì là bánh quy

Can là có thể, please vui lòng

Winter có nghĩa mùa đông

Iron là sắt còn đồng copper

Kẻ giết người là killer

Cảnh sát police, lawyer luật sư

Emigrate là di cư

Bưu điện post office, thư từ là mail

Follow có nghĩa đi theo

Shopping mua sắm còn sale bán hàng

Space có nghĩa không gian

Hàng trăm hundred, hàng ngàn thousand

Stupid có nghĩa ngu đần

Thông minh smart, equation phương trình

Television là truyền hình

Băng ghi âm là tape, chương trình program

Hear là nghe watch là xem

Electric là điện còn lamp bóng đèn

Praise có nghĩa ngợi khen

Crowd đông đúc, lấn chen hustle

Capital là thủ đô

City thành phố, local địa phương

Country có nghĩa quê hương

Field là đồng ruộng còn vườn garden

Chốc lát là chữ moment

Fish là con cá, chicken gà tơ

Naive có nghĩa ngây thơ

Poet thi sĩ, great writer văn hào

Tall thì có nghĩa là cao

Short là thấp ngắn, còn chào hello

Uncle là bác, elders cô.

Shy mắc cỡ, coarse là thô.

Come on có nghĩa mời vô,

Go away đuổi cút, còn vồ pounce.

Poem có nghĩa là thơ,

Strong khoẻ mạnh, mệt phờ dog- tiered.

Bầu trời thường gọi sky,

Life là sự sống còn die lìa đời

Shed tears có nghĩa lệ rơi

Fully là đủ, nửa vời by halves

Ở lại dùng chữ stay,

Bỏ đi là leave còn nằm là lie.

Tomorrow có nghĩa ngày mai

Hoa sen lotus, hoa lài jasmine

Madman có nghĩa người điên

Private có nghĩa là riêng của mình

Cảm giác là chữ feeling

Camera máy ảnh hình là photo

Động vật là animal

Big là to lớn, little nhỏ nhoi

Elephant là con voi

Goby cá bống, cá mòi sardine

Mỏng mảnh thì là chữ thin

Cổ là chữ neck, còn chin cái cằm

Visit có nghĩa viếng thăm

Lie down có nghĩa là nằm nghỉ ngơi

Mouse con chuột, bat con dơi

Separate có nghĩa tách rời, chia ra

Gift thì có nghĩa món quà

Guest thì là khách chủ nhà house owner

Bệnh ung thư là cancer

Lối ra exit, enter đi vào

Up lên còn xuống là down

Beside bên cạnh, about khoảng chừng

Stop có nghĩa là ngừng

Ocean là biển, rừng là jungle

Silly là kẻ dại khờ,

Khôn ngoan smart, đù đờ luggish

Hôn là kiss, kiss thật lâu.

Cửa sổ là chữ window

Special đặc biệt normal thường thôi

Lazy... làm biếng quá rồi

Ngồi mà viết tiếp một hồi die soon

Hứng thì cứ việc go on,

Còn không stop ta còn nghỉ ngơi!

Cằm CHIN có BEARD là râu

RAZOR dao cạo, HEAD đầu, da SKIN

THOUSAND thì gọi là nghìn

BILLION là tỷ, LOOK nhìn, rồi THEN

LOVE MONEY quý đồng tiền

Đầu tư INVEST, có quyền RIGHTFUL

WINDY RAIN STORM bão bùng

MID NIGHT bán dạ, anh hùng HERO

COME ON xin cứ nhào vô

NO FEAR hổng sợ, các cô LADIES

Con cò STORKE, FLY bay

Mây CLOUD, AT ở, BLUE SKY xanh trời

OH! MY GOD...! Ối! Trời ơi

MIND YOU. Lưu ý WORD lời nói say

HERE AND THERE, đó cùng đây

TRAVEL du lịch, FULL đầy, SMART khôn

Cô đơn ta dịch ALONE

Anh văn ENGLISH , nổi buồn SORROW

Muốn yêu là WANT TO LOVE

OLDMAN ông lão, bắt đầu BEGIN

EAT ăn, LEARN học, LOOK nhìn

EASY TO FORGET dễ quên

BECAUSE là bỡi ... cho nên , DUMP đần

VIETNAMESE, người nước Nam

NEED TO KNOW... biết nó cần lắm thay

SINCE từ, BEFORE trước, NOW nay

Đèn LAMP, sách BOOK, đêm NIGHT, SIT ngồi

SORRY thương xót, ME tôi

PLEASE DON'T LAUGH đừng cười, làm ơn

FAR Xa, NEAR gọi là gần

WEDDING lễ cưới, DIAMOND kim cương

SO CUTE là quá dễ thương

SHOPPING mua sắm, có sương FOGGY

SKINNY ốm nhách, FAT: phì

FIGHTING: chiến đấu, quá lỳ STUBBORN

COTTON ta dịch bông gòn

A WELL là giếng, đường mòn là TRAIL

POEM có nghĩa làm thơ,

POET Thi Sĩ nên mơ mộng nhiều.

ONEWAY nghĩa nó một chiều,

THE FIELD đồng ruộng, con diều là KITE.

Của tôi có nghĩa là MINE,

TO BITE là cắn, TO FIND kiếm tìm

TO CARVE xắt mỏng, HEART tim,

DRIER máy sấy, đắm chìm TO SINK.

FEELING cảm giác, nghĩ THINK

PRINT có nghĩa là in, DARK mờ

LETTER có nghĩa lá thơ,

TO LIVE là sống, đơn sơ SIMPLE.

CLOCK là cái đồng hồ,

CROWN vương niệm, mã mồ GRAVE.

KING vua, nói nhảm TO RAVE,

BRAVE can đảm, TO PAVE lát đường.

SCHOOL nghĩa nó là trường,

LOLLY là kẹo, còn đường SUGAR.

Station trạm GARE nhà ga

FISH SAUCE nước mắm, TOMATO là cá chua

EVEN huề, WIN thắng, LOSE thua

TURTLE là một con rùa

SHARK là cá mập, CRAB cua, CLAW càng

COMPLETE là được hoàn toàn

FISHING câu cá, DRILL khoan, PUNCTURE dùi

LEPER là một người cùi

CLINIC phòng mạch, sần sùi LUMPY

IN DANGER bị lâm nguy

Giải phầu nhỏ là SUGERY đúng rồi

NO MORE ta dịch là thôi

AGAIN làm nữa, bồi hồi FRETTY

Phô mai ta dịch là CHEESE

CAKE là bánh ngọt, còn mì NOODLE

ORANGE cam, táo APPLE

JACK-FRUIT trái mít, VEGETABLE là rau

CUSTARD-APPLE mãng cầu

PRUNE là trái táo tàu, SOUND âm

LOVELY có nghĩa dễ thương

PRETTY xinh đẹp, thường thường SO SO

LOTTO là chơi lô tô

Nấu ăn là COOK, WASH CLOTHES giặt đồ

PUSH thì có nghĩa đẩy, xô

MARRIAGE đám cưới, SINGLE độc thân

FOOT thì có nghĩa bàn chân

FAR là xa cách, còn gần là NEAR

SPOON có nghĩa cái thìa

Toán trừ SUBTRACT, toán chia DIVIDE

PLOUGH tức là đi cày

WEEK tuần MONTH tháng, WHAT TIME mấy giờ?

< Sưu tầm >

FB Peter Pho: Bình luận “chặt đầu rắn” của Israel

 Bình luận “chặt đầu rắn” của Israel

Lực lượng Phòng vệ Israel và Cơ quan An ninh Tổng hợp Israel ra tuyên bố chung tối 17/17 cho biết Yahya Sinwar, lãnh đạo Phong trào Kháng chiến Hồi giáo Palestine (Hamas), đã chết trong một chiến dịch quân sự của Israel ở Dải Gaza. Chiến thuật chặt đầu rắn của Israel vẫn tiếp tục và vô cùng hiệu quả. Khiến cho bọn khủng bố hoảng sợ mất thần và sự răn đe đạt hiệu quả cao nhất.

Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden cho biết trong một tuyên bố do Nhà Trắng đưa ra: "Đây là một ngày đáng ăn mừng đối với Israel, Hoa Kỳ và thế giới." Biden nhấn mạnh rằng cái chết của Sinwar "một lần nữa chứng minh rằng dù thế nào đi chăng nữa, thì những kẻ khủng bố trên thế giới sẽ không thể nào thoát khỏi sự phán xét của công lý.” Ông cũng so sánh cái chết của Sinwar với vụ Mỹ tiêu diệt thủ lĩnh Al Qaeda Osama bin Laden năm 2011 và cho biết ông sẽ có cuộc điện đàm với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu càng sớm càng tốt để thảo luận về "trở ngại lớn Sinwar đã gỡ bỏ và làm thế nào để kết thúc chiến tranh ở Gaza và tương lai của vùng đất bị chiến tranh tàn phá sau Hamas”.

Biden cũng tiết lộ rằng Mỹ và Israel đã "sát cánh cùng nhau" trong việc truy lùng và theo dõi Sinwar cũng như các thủ lĩnh Hamas khác ở Dải Gaza.

Trong khi đó, Phó Tổng thống Kamala Harris đã nhận xét vấn đề này trong bài phát biểu tranh cử ở Wisconsin. Bà nói: “Công lý đã được thực thi và nước Mỹ, Israel và thế giới sẽ trở nên tốt đẹp hơn nhờ điều đó”, đồng thời lặp lại nhận xét của Biden về việc kết thúc chiến tranh ở Gaza khi không có Hamas nắm quyền.

Chiến tranh là thước đo để kiểm tra bản tính con người và nó có thể bộc lộ rõ ​​nhất sự thật về việc bạn là anh hùng hay là kẻ nhát gan vô dụng. Hành đông siêu cấp chặt đầu rắn của Israel chỉ mới sử dụng với Hezbollah có vài lần. Các nhà lãnh đạo thông minh của Hezbollah đã hiểu rõ một nguyên tắc hoàn toàn mới: bất cứ ai được bầu làm lãnh đạo đảng tiếp theo trong vòng một tuần,  Israel sẽ đưa đi gặp gỡ thủ lĩnh trước của họ dưới lòng đất.

Dù anh có cứng mồm cứng miệng đến đâu, thì cơn ác mộng của anh sẽ thành sự thực! Kết quả là, những lãnh đạo tối cao của Hezbollah, những người từng đầy khí phách ngang tàng, bỗng trở nên cực kỳ dân chủ và khiêm tốn đến lạ lùng, đồng chí Sheikh Naim Qassem, người được đề cử làm tân phó bí thư (deputy chief) thậm chí còn xin từ chối chức vụ này cho rằng mình không đủ tài đủ đức đảm nhiệm công việc. Đề cử là điều vô cùng khó khăn, bởi không ông nào tranh nhau ghế ngồi thủ lĩnh như trước mà nhường nhau và từ chối. Bởi sao? Quá rõ ràng, các cụ đều không ai muốn bị đưa vào danh sách xuống âm phủ cả. Tử vì đạo hay thánh chiến giờ bị bóc mẽ thành một điều ngớ ngẩn. Bởi Israel đã tuyên bố rõ ràng, thằng nào lên, thịt thằng nào! Vậy thì bố thằng nào dám lên!

Sau đó, điều kỳ lạ hơn nữa đã xảy ra: Hezbollah bất ngờ đề xuất đàm phán hòa bình với Israel vào ngày 8/10 và không còn kiên trì sự ngừng bắn của Israel ở Gaza là điều kiện tiên quyết cho các cuộc đàm phán. Như câu tục ngữ :”sĩ biệt tam nhật, yếu quát tương khán”, sau ba ngày xa cách, ngạc nhiên thấy sự biến đổi của đối phương. Hezbollah, một tổ chức khủng bố được Tây Âu và Mỹ công nhận, giờ đây đã trở thành người yêu hòa bình?

 Những thay đổi này có ý nghĩa gì? Lão có xu hướng tin rằng chiến thuật chặt đầu  rắn "để lãnh đạo đi trước" của Israel sẽ có một ý nghĩa mới, sẽ thay đổi mãi mãi mô hình chiến tranh và cục diện chiến tranh khi chiến thuật này được áp dụng rộng rãi, rất có sẽ không còn mối đe dọa nào gây nguy hiểm cho toàn thế giới.

Tự cổ đến kim, sở dĩ loài người thường giết hại nhau vì những lý do ngu ngốc. Theo lão thì phần lớn đều bị những kẻ lãnh đạo cấp trên lừa dối và lợi dụng. Họ luôn vẽ các loại bánh ngọt cho thần dân một cách không mệt mỏi. Truyền cảm hứng cho họ để có dũng khí hy sinh, theo đuổi những giá trị vượt ra ngoài cuộc sống của chính họ. Ví dụ điển hình nhất trên thế giới hiện nay là tất cả các tổ chức khủng bố ở Trung Đông đều coi những câu nói cực đoan trong Kinh Koran là kim chỉ nam để hành động, khiến dân thường phải chết cho chúng, đồng thời tìm mọi cách kích động, phóng đại để đạt mục đích.

Kể ra những người trẻ tuổi vô tình gia nhập các tổ chức khủng bố là những người rất đáng thương. Dù có hy sinh mạng sống trẻ trung của mình thì họ cũng khó có thể nhận được bất kỳ phần thưởng thế tục nào. Những quy định của đạo Hồi rất đặc biệt. Khi một người chết, người thân và bạn bè không được tưởng nhớ để tang người đã khuất, và không có sự đền bù tài chính nào cho người nhà của họ, lợi ích duy nhất của họ là sau khi chết, “mỗi người đàn ông sẽ có bảy trinh nữ phục vụ mình ở âm phủ”. Lão từng tự hỏi, liệu đây có phải là sức mạnh của niềm tin?

Giờ đây, Israel đã dạy cho thế giới một bài học sâu sắc bằng chiến thuật chặt đầu rắn của mình. Với việc các thủ lĩnh khủng bố suốt ngày lộ rõ ​​bộ mặt hoảng hốt trước hành động chặt đầu. Những lời nói kiêu hãnh và trang trọng " Tử vì đạo” giờ thành tiếng rên rỉ trong bóng đêm của những kẻ dối trá, mềm nắn rắn buông, và tham sống sợ chết!

Sự thật là vậy. Chiến thuật chặt đầu của Israel đang bộc lộ sự xấu xí của những thủ lĩnh khủng bố, và chúng sẽ được ghi vào lịch sử như một trò đùa của nhân loại. Một số người nói rằng Israel không có đạo đức quân sự. Đạo đức cái con khỉ. Bằng cách loại bỏ một số thủ lĩnh lớn của các tổ chức khủng bố tại các địa điểm được nhắm mục tiêu, chiến tranh có thể được loại bỏ, do đó gián tiếp cứu được mạng sống của nhiều người bần cùng và các chiến binh cấp thấp. Có võ đức nào cao hơn thế này không?

Lão mạnh dạn dự đoán rằng trước những người Israel thiện chiến và khôn ngoan, bọn khủng bố sẽ rút khỏi cuộc chiến ở Trung Đông như một đàn chuột đã bị đào tổ. Từ giờ trở đi, nơi đây sẽ không còn những cuộc chiến tranh lớn trong nhiều năm tới.

Những lợi ích của chặt đầu rắn bao gồm:

 1. Những tín đồ bình thường sẽ thức tỉnh sau các vụ chặt đầu rắn.

 2. “Rắn không có đầu”: chiến thuật chặt đầu có thể khiến tổ chức khủng bố sụp đổ, sẽ vô hiệu hóa đáng kể các tổ chức khủng bố.

3. Lưỡi dao vô hình của chiến tranh tâm lý có khả năng khiến tinh thần của các tổ chức khủng bố suy sụp.

Tất nhiên, chỉ bằng vài đòn tấn công chính xác của chiến thuật chặt đầu không thể kết thúc hoàn toàn chiến tranh. Hiện tại, Hezbollah đóng vai trò là sản phẩm phụ của Hồi giáo cực đoan. Chừng nào Iran và các quốc gia Hồi giáo cực đoan khác còn tồn tại, các lực lượng ủy nhiệm sẽ tiếp tục tái sinh. Nhưng mục tiêu của các hoạt động chặt đầu của Israel không phải là tiêu diệt mọi thành viên Hezbollah mà là tiêu diệt khả năng hoạt động hiệu quả của Hezbollah. Để đạt được mục đích này, Israel không chỉ thành công mà còn thành công với vẻ đẹp chưa từng có.

"Chiến tranh là sự tiếp nối của chính trị." Việc chặt đầu rắn của quân đội Israel cuối cùng đã mở đường cho một giải pháp chính trị, đó là khiến những tổ chức dựa vào bạo lực nhận ra rằng họ không thể "tiếp tục" chiến tranh được nữa. Một thực tế đáng hài lòng là, cho dù bụi bặm có lắng xuống ở khu vực này trong tương lai như thế nào đi nữa, chắc chắn Israel có đủ năng lực quân sự để trấn áp bất kỳ lực lượng vũ trang khủng bố ghê tởm nào. Một số nhóm còn sống sót sẽ không còn khả năng đe dọa sự sống còn của Israel thông qua các hoạt động phối hợp. Ngày nay, thủ lĩnh Hezbollah sẵn sàng cúi đầu tìm kiếm hòa bình với thái độ tương đối “ôn hòa”, đó là bước khởi đầu cho cục diện chính trị mới và kết quả khẳng định của chiến thuật “Đưa lãnh đạo về địa ngục trước”.

Trần Duy Hiển: NGÀY 20/10...

 Ngày 20/10 đến. Hoa bán đầy đường. Các anh  nhào vào mua hoa để tặng bạn gái các anh, nhiều anh chả hiểu gì về hoa đẹp xấu thế nào. Nhưng tôi mà đi mua hoa thì không bao giờ tôi mặc cả nếu người bán hoa là phụ nữ. Tiền ít thì tôi kiếm thằng đàn ông tôi vào mua, mặc cả cho chết mẹ nó luôn. Đi làm có tiền thì tôi chỉ mua của phụ nữ bán, hoa đẹp là được, không mặc cả, tặng chị thêm coi như là tặng hoa chị. Đáng bao tiền, ngày 20/10. Các anh phải hiểu là ngày 20/10 để các anh đi trưng trổ với gái, thì có nhiều người chị người mẹ coi đó là ngày trọng đại trong năm về vấn đề thu nhập, đứng ở góc đường, chạy công an, mặc cả với các anh, đếm tiền về xem kiếm được bao nhiêu đặng con các chị tháng tới đi học xông xênh.

Mà tôi đi mua hoa. Thứ nhất phải là hoa xịn, không có bọc ni lông lòe loẹt phun nước vớ vẩn, phải là hoa xịn, đắt tiền. Hoặc nếu không, phải là hoa thật dân quê, bọc trong giấy báo. Tôi thường tặng hoa gói giấy báo. Để những người phụ nữ của tôi có niềm vui gỡ tấm giấy báo ấy, lấy kéo ra cắt cắt, cắm vào lọ, khách có đến bảo hoa này là tôi tặng.

Tôi nói, giả dụ các anh là thằng chơi âm thanh, audiophile cái đéo gì đấy, nếu tôi tặng anh cái CD Tàu, các anh có ngửi được không. Tất nhiên là không. Thế mà đa phần các anh  thường tạt qua hàng hoa vệ đường, mua đại một bó, tặng cho gái cho mẹ của các anh. Xong các anh bảo thế là ổn rồi. Mà ngạc nhiên thay là bọn gái Việt và các bà mẹ của chúng ta vẫn thấy thế là ổn. Thực bọn họ không hiểu giá trị của bọn họ.

Những ngày 8/3, 20/10. 14/2… thực chất là những ngày của đàn ông, những ngày giả dối của đàn ông. Chị em mà cứ sa đà theo truyền thông vì những ngày này, thì Việt Nam vẫn bất bình đẳng giới.

Các chị đừng lạ khi bọn đàn ông vẫn cứ chơi bời, kiếm tiền về xong quẳng cho các chị là được rồi,…vì các chị vẫn thấy ok với một hình tượng rất vớ vẩn là ngày 20/10 thì chồng các chị sẽ vào bếp và nấu mì gói cho cả nhà ăn, ăn chả ăn được nhưng lấy thế là niềm vui. Xong rồi, các quảng cáo trên TV đều là các chị nấu bếp, các chị giặt quần áo, các chị cho con ăn… chả thấy thằng đàn ông nào làm. Bọn đàn ông lên quảng cáo toàn là bệnh gout, chăm sóc gan, chơi golf, uống bia xem bóng đá…

Các chị cần phải đả phá những ngày 8/3, 20/10. Đó là những ngày kỳ thị giới tính. Không xứng đáng với sự trân trọng mang tính lịch sử mà bọn đàn ông Việt dành cho các chị, với xã hội mẫu hệ hoành tráng mà hình tượng cô đọng là những Bà Trưng Bà Triệu, những người đàn bà đánh thức lòng tự hào của các bộ tộc sống trên đồng bằng sông Hồng.

Trên thực tế, bọn đàn ông Việt đi đâu cũng bị người ta coi thường. Bốn nghìn năm lịch sử, kinh quá, thôi giảm bót còn khoảng hai nghìn năm thôi chứ cả một chiều lịch sử dài toàn bị giai ngoại quốc bắt nạt.  Ngày nay ít nhất 90% đàn ông Việt sợ Tây sợ Tàu, thậm chí sợ cả bọn Mã bọn Sinh bọn Ấn bọn Thái pê đê. Nhưng đàn bà Việt từ thượng cổ tới nay chả sợ con nào cả.

Theo tôi các chị phụ nữ cần phải nhận thức rõ ràng là bọn đàn ông Việt là bọn vứt đi, bọn nhục sịp, bọn mà một số các chị giỏi tiếng Tây và hiểu lịch sử thì các chị sẽ cực kỳ khó khăn khi trình bày với người ta là giai Việt nhà tôi có gì giỏi. Thế các chị cần đéo gì tới những ngày 8/3, 20/10????

Các chị phải vứt đi những cái vớ vẩn ấy, các chị chính là những người nâng đỡ bọn em. Các chị phải bảo với bọn em rằng, thôi thì thằng kia nó hay thằng kia nó giỏi, nhưng các chị lại chỉ yêu chúng mày, chúng mày cố lên, làm được cái gì thì làm, hiểu được cái gì thì hiểu, đặng cho bọn giai ngoại quốc nó nể là, tuy chúng mày lởm nhưng mà bọn đàn bà của chúng mày vẫn yêu chúng mày.

Trong một gia đình cũng thế, nếu mẹ mình mà không yêu mình thì mình đứt. Lấy vợ rồi mà vợ coi thường mình là mình đứt. Làm thằng giai Việt mà gái Việt nó coi thường mình thì quá đứt. Chỉ còn lại một bọn ngồi lảm nhảm với nhau trên hằng hà sa số những quán bia khắp đất Việt Nam.

Nhân ngày 20/10, ngày thành lập Hội Phụ nữ Việt Nam, mà 99% các chị chưa gia nhập Hội này, em có lời như vậy. Các chị đừng tin vào những bông hoa, đừng bị ru ngủ bởi những thứ ngu xuẩn của bọn giai Việt (trong đó có chúng em). Các chị cứ yêu bọn em, nuôi dạy con cái, vẫn yêu và hy sinh như các chị vẫn làm bao đời nay. Rồi chúng em, những thằng đàn ông có tự trọng, dù giờ này hơi ít một tí, chúng em sẽ cố gắng.

Đừng bắt bọn em tặng hoa. Đừng bắt bọn em tặng quà xong mời đi ăn dẫn đi xem phim nữa.

Hãy cho bọn em mở cửa taxi cho các chị, các chị cứ ngồi đấy, đúng chỗ mà bọn em mở cho các chị. Bọn em sẽ có trách nhiệm đi vòng ra sau đuôi xe và ngồi vào chỗ của bọn em. Hãy để bọn em, dù hơi ngô nghê hơi lởm tí, được giống như bọn Tây mà các chị vẫn mê trên phim ảnh. Bọn em thích thế.

Chứ hoa thì, 99% bọn em đều đang giả dối.

Thực chất thì.

Kính chúc các chị, những người phụ nữ mà em yêu kính, quên đi một ngày 20/10 lèng xèng vớ vẩn. Chúng em, những thằng giai Việt, luôn tôn kính các chị. Mong các chị vẫn yêu bọn em.

Bọn chúng em tuy không so sánh được với người nước ngoài, nhưng vì có các chị, vì yêu các chị nên chúng em vẫn sống từ đời này qua đời khác, đánh nhau rất nhiều đế quốc chết cũng rất nhiều, giai Việt chết quá nhiều trong các cuộc chiến tranh, so với các dân tộc khác. Chỉ để giữ các chị ở lại với chúng em !

Em nghĩ đó là khía cạnh khiến các chị nên tự hào vì các chị có chúng em, những thằng tuy lởm nhưng sẵn sàng đánh nhau chết bỏ vì phụ nữ của chúng em, tức các chị.

FB Le Dung: SẮP XẾP KHÔNG GIAN NHÀ Ở

Copy trên trang Facebook Le Dung

Sắp xếp không gian nhà ở

Cái này tôi không viết như các kiến trúc sư thường khuyên, mà chủ yếu viết cho các chủ nhà, đang lúng túng trong việc lựa chọn hay sắp xếp không gian cho mình khi dựng nhà, chủ yếu cho nhà phố, dưới 60 m2. Vì thế, ai ở nhà lớn hơn, hoặc không phải nhà phố, thì không cần xem, mất thời gian.

Nhà phố ở Sài Gòn hoặc một số đô thị có ảnh hưởng bởi xu hướng kiến trúc thuần SG thường thông thoáng hơn nhà phố bị ảnh hưởng bởi “phong cách” kiến trúc Hà Nội. Phong cách HN có cái đặc thù rất hay là vệ sinh đa phần chui trong gầm cầu thang hoặc chẹt nó vào một góc nào đó không có lối thoát uế khí. Nói theo từ chuyên ngành là không có khí tươi lọt vào được. Cái này chắc do ảnh hưởng của những năm bao cấp lầm than thần thánh.

Cách đây 24 năm, khi tôi ra HN học, đến nhà người quen chơi, tôi vô cùng ngưỡng mộ sự thông minh, sáng tạo, độc đáo của cái vệ sinh dưới cầu thang đi kèm quạt hút huyền thoại của Tàu. Bật công tắc điện sáng cái quạt chạy vù vù như cánh quạt trực thăng, tắt đi cái quạt im. Luồng khí thối được quạt thổi tán loạn ra nhà và một phần vào hộp kỹ thuật rồi đi về nơi xa vắng hoặc tiện chân cài cắm luôn trong nhà.

Năm này qua tháng khác, giang hồ sóng sau xô sóng trước, lối “kiến trúc” huyền thoại đó nở ra như nấm mọc sau mưa, thành cả một trào lưu, một xu thế, một thói quen tác nghiệp của gia chủ và người thợ. Thậm chí một vài kiến trúc sư cũng xài nó như một tất yếu của lịch sử.

Vậy cách làm đó có gì chưa đúng?

Xét về phong thủy nhà ở, đó là điều tối kỵ, bởi nó biến nhà ở thành nơi chứa toàn bộ uế khí, không bay đi đâu được. Mọi người thường hay lí luận rằng, như thế sẽ tiết kiệm được vài mét vuông giành cho sinh hoạt. Nhưng chưa chắc, một thiết kế khoa học và hợp lí sẽ tiết kiệm hơn mặc định rằng nó phải dưới gầm cầu thang. Và thay vì mùi hôi chỉ vài mét vuông, nó sẽ biến toàn bộ căn nhà bạn thành nơi chứa uế khí.

Nếu đất nhà bạn có diện tích càng khiêm tốn, mùi lại càng đặc trưng. Gió tự nhiên không vào được, nên cái mùi ám vào tường, vào áo quần, khăn tắm, hay bất cứ thứ gì có thể hấp thụ được hơi nước bốc lên. Tất cả tạo ra một bản giao hưởng rau mùi đặc sắc đến khó tả. Vào những hôm trời nồm, mùi theo hơi nước là kim chỉ nam dẫn lối lan tỏa giao hòa và bốc lên như một bản tình ca bất tận đầy hôi hám và ám ảnh, gây khó chịu cho chính bản thân mình và gia đình. 

Do đó, khi đất nhà bạn khiêm tốn, bạn cần phải có nguyên tắc rõ ràng cho sự ưu tiên các khu chức năng trong gia đình. Và tốt nhất, nếu bạn có mời kiến trúc sư thiết kế, và bạn không giỏi hơn họ, bạn nên tôn trọng ý kiến của phương án kiến trúc mà họ đưa ra, sẽ ít có sai sót hơn.

Mỗi gia đình một thói quen sinh hoạt, một sở thích, không mấy ai giống ai, nên thật là sai lầm, khi bạn chưa có ý kiến tư vấn của KTS, hay chưa bàn bạc trao đổi kỹ, mà bê nguyên mẫu một kiến trúc nào đó bạn thấy vừa mắt về làm nhà cho mình. Theo tôi, trước khi bạn bắt đầu quyết định điều đó, bê nguyên đâu đấy ấy, bạn cần trả lời được thứ tự ưu tiên trong sinh hoạt và sở thích của mình là gì.

Cá nhân tôi ưu tiên số 1 là nhà vệ sinh, nó phải thoát mùi nhanh thì nhà mới sạch, mới thơm. Sau đó đến phòng ngủ, tiếp đó đến bếp và phòng thờ. Phòng khách xếp cuối cùng trong thứ tự ưu tiên, bởi tôi làm nhà cho tôi ở chứ không làm cho khách. Và thiết kế của bạn khi đó thay đổi hay xoay chuyển đều phải theo nguyên tắc thứ tự ưu tiên của các khu chức năng mà bạn đã lựa chọn. Cấm tiệt việc đặt vệ sinh ở nơi không có khí tươi lưu thông và làm nhà vệ sinh cho khách vãng lai.

Nguyên lí sinh hoạt của nhà ở gia đình khác quán trọ ở chỗ. Quán trọ ưu tiên khách vãng lai, còn nhà ở gia đình ưu tiên cho tiện nghi và sự thông thoáng của gia chủ trong sinh hoạt. Do đó, chúng ta phải xác định rằng chúng ta làm nhà cho chúng ta ở, không phải cho khách. Vì chính chúng ta là nguyên lí cao nhất. Khách vãng lai sơ giao phải nhịn, ai thân thiết có thể lên tầng 2 mà đi, tuyệt đối không vì khách mà phải phá vỡ toàn bộ cấu trúc nhà ở của chính gia đình mình và nhận lại sự thối tha không đáng có.

Làm thế nào để có khí tươi tiếp cận được các khu vệ sinh, 100% KTS đều làm được, nhưng quan trọng gia chủ phải đặt hàng, và cho họ biết thứ tự sắp xếp ưu tiên của mình. Bạn tôi thích ăn nhậu ở nhà, sẽ làm bếp, phòng ăn và phòng khách liên thông nhau cùng mức cốt sàn, nó tạo ra một không gian cho mấy chục người ngồi một lúc cho mục tiêu đánh chén. Tôi không thích ăn nhậu ở nhà, tuyệt đối không, nên ăn ra ăn, khách ra khách.

Có người thích nấu nướng ở nơi có mây trời cây cối, thì nên đưa bếp lên sân thượng, cả nhà ngồi ăn ngắm mây trôi mưa bay gió thổi, tha hồ nướng nướng quạt quạt mà không bao giờ lo sợ mùi ám vào. Có người thích hát hò đàn đúm, làm phòng sinh hoạt chung ở tầng 2.

Có rất nhiều cách lựa chọn và sắp xếp, nhưng là một gia chủ, bạn chỉ cần cho KTS biết rõ 2 yêu cầu bất di bất dịch của bạn. Một là khu vệ sinh phải có khí tươi để thông thoáng và thoát mùi thối. Hai là thứ tự ưu tiên các khu chức năng trong sinh hoạt của bạn. Khi đó, thứ tự ưu tiên cao hơn sẽ được ưu tiên để sắp xếp cho không gian tốt hơn. Thứ tự ưu tiên thấp hơn sẽ bị hạn chế một số mặt tiện ích nhất định cho nó và sẽ bị điều chỉnh theo cái được mặc định ưu tiên nhiều hơn. Kiểu như khi chỉ có 1 cái bánh thì con ăn trước ba mẹ, hay đi máy bay có sự cố thì bạn phải đeo bình dưỡng khí trước khi đeo cho con.

Một không gian dưới 60m2, không thể nào có thể sắp xếp cho mọi ưu tiên, mà ưu tiên nào cũng hoàn hảo cả. Và đừng nên tiếc tiền hỏi ý kiến của KTS. Họ như là bác sỹ đối với bệnh nhân. Họ có thể làm sai một số chỗ, nhưng về bố cục tổng thể, họ luôn tốt hơn bạn. Đừng bao giờ tự mình đi mua thuốc, hay mua loại thuốc mà người bị tương tự mình đang uống và đã khỏi.

P/S: 

Nhà tôi có 56m2 (4.7*12m), tôi để 2m2 cho anh hàng xóm làm rộng lối đi, bù lại, anh ấy cho tôi mở cửa nhà vệ sinh sang lối đi của anh ấy. 2m2 có thể nhiều tiền, nhưng bạn có được tình cảm láng giềng và mở cửa theo nhu cầu của bạn.

54m2 còn lại, tôi để ra 16m2 để làm giếng trời chạy dọc nhà (1.3*12), cầu thang lá, diện tích ở chỉ còn 38m2. Mọi phòng ngủ hay vệ sinh ngoài lưu thông còn mở toàn bộ cửa kính view ra vườn trong nhà.

Song song với sắp xếp không gian nhà ở, còn một thứ nữa cũng cần sắp xếp, sắp xếp yêu thương. https://www.facebook.com/le.dung.98499/posts/10154473855237221

Hồ Phương Trinh: MÙA NƯỚC NỔI -

 MÙA NƯỚC NỔI: 

"NƯỚC PHÂN ĐỒNG" là gì?

Hôm nay là ngày Rằm tháng chín âm lịch, theo kinh nghiệm của người dân vùng nước nổi thì nước dâng lên từ từ suốt từ tháng sáu tháng bảy, đến hôm nay là ngày con nước rong giữa tháng chín mực nước ngang đâu thì giữ đó, sẽ không dâng lên thêm nữa trong thời gian tới. Mực nước giữ nguyên trong thời gian ngắn rồi từ từ rút xuống. Thời điểm nước hết lên mà chưa rút gọi là NƯỚC PHÂN ĐỒNG.

Mực nước lúc "phân đồng" năm nay thấp, chỉ ở mức báo động một. Mà năm nay vẫn như những năm trước, đồng ruộng vẫn có đê bao, lúa vẫn đang xanh rì, cây dừa cây xoài vẫn được "bảo vệ" để không bị ngập. 

Vùng ngoài đê bao là "bìa chéo" diện tích không đáng kể so với trong đê. Ngoài đê thì năm nào cũng ngập, nhiều hoặc ít. Năm nay báo chí tự nhiên sực nhớ hay sao mà ca ngợi mùa nước nổi quá trời làm người ở xa tưởng đâu xứ nước nổi đã phá đê bỏ đập!

Nếu đã bao đê một vùng lớn thì ngoài đê sẽ ngập nhiều nếu so với ngập cả trong, ngoài. Mà ngoài đê năm nay nước thấp chứng tỏ lượng nước trên nguồn về không nhiều, sông Mekong ít nước trong mùa nước đổ là có thật!

Nước ngập vùng đầu nguồn sông Tiền sông Hậu không phải do vùng này trũng, thấp mà là do nước sông về nhiều, chảy không kịp nên tràn bờ. Khi nước rút là rút cái rẹt ra sông, nếu không bị chặn lại thì nước rút khô đồng rất nhanh. Nước rút nhanh hơn khi nước lên rất nhiều.

Cho nên nếu có ai đó cho rằng không đắp đê bao để nước tràn vô tự do, góp phần giữ nước cho mùa khô là hiểu lầm. Phải có hồ có trũng mới giữ nước được (như hồ Tonle Sap - Biển Hồ) chứ không thì nước rút tuột xuống sông hết, chỗ nào đâu mà giữ! Nước dù lớn dù nhỏ thì trong tháng mười cũng rút cạn đồng, có đâu mà để cho mùa khô!

Đồng Tháp Mười cũng có vài chỗ trũng, mùa khô xem xép nước chứ cũng không chứa được bao nhiêu nước. Qua lúc nước phân đồng thì Đồng Tháp Mười cũng dần bị rút nước ra sông như ai thôi!

Cho nên chuyện trữ nước cho mùa khô là phải xây đập, làm hồ chứa chứ không tự nhiên mà giữ được ở hai "túi nước" trong mùa nước là Tứ Giác Long Xuyên và Đồng Tháp Mười như lời "đồn đại". Nếu thật sự đắp đập để cho hai vùng này thành hồ chứa thì mất béng diện tích lúa cao sản của hai tỉnh An Giang, Đồng Tháp. Bài toán này khó giải trên thực tế!

Năm nay mùa nước nổi mực nước thấp báo hiệu mùa kiệt sắp tới mặn sẽ xâm nhập sâu. Nước nổi, nước kiệt, mặn xâm nhập, đắp đê ngăn mặn, đắp đê ngăn "lũ"... cứ xà quần xà quần không hiệu quả. Hây da! Tui là nông dân miền Tây cũng rầu lòng lắm thay!

Hình dưới: nước nổi trên đồng ngoài đê bao, cái vó đặt trên dòng kinh mấy cây lơ thơ là bờ kinh.

FB Hai Le: Ở ĐÂY NGƯỜI TA KHÔNG LÀM VẬY

Ở ĐÂY NGƯỜI TA KHÔNG LÀM VẬY

Trước đây tôi từng vài lần giới thiệu với anh em bộ phim Samsara, phim kể về một lạt ma Tây Tạng tên Thasi phá giới và lập gia đình, nhưng cũng không tìm thấy hạnh phúc và ngoại tình với một cô gái Bangladesh, sau đó đau khổ và lìa bỏ vợ con, mặc lại áo tu và trở về tu viện, nửa đường thì hết phim.

Trong phim đó còn một chi tiết rất hay, đó là khi thương gia Dawa mua lúa của nông dân trong vùng và ép giá, Thasi đã biết và nói dân làng không bán lúa cho Dawa nữa, nhưng cùng nhau đem lên chợ lớn bán cho có giá hơn, Dawa tức tối bỏ đi vì mất mối làm ăn. Sau đó chờ ngày thu hoạch thì đồng lúa bị cháy, không rõ lý do gì. Thasi đã nổi giận và chạy đi tìm Dawa để hỏi tội, Dawa đã sỉ vả vào mặt Thasi một câu khiến anh chàng lạnh người: “Ở đây chúng tôi không làm vậy!”. Thasi là người từ vùng khác tới, và đối với một thầy tu xuất như Thasi, con người có thể ác tới mức đốt mùa màng để hại nhau. Nhưng Dawa dù là một thương nhân vụ lợi, lại không hề có ý nghĩ về chuyện hại người trong từ điển cuộc đời mình, và tin rằng cả dân nơi mình ở cũng vậy. Tất nhiên sau đó Thasi bị anh em của Dawa đấm cho một trận và lê lết trở về nhà, nhưng cái đau hơn của Thasi chính là giá trị quan và nhân sinh quan của anh này bị đảo lộn sâu thẳm. Sự biến này đã có những ảnh hưởng rất lớn đưa tới những quyết định sau đó của Thasi, kể cả chuyện đi về tu viện.

Câu nói của Dawa in vào trong đầu tôi và liên tục tái hiện từ khi tôi đi ra nước ngoài đi học rồi đi làm. Ở đây người ta không làm rất nhiều việc mà trước đó tôi còn thấy là bình thường. Học được nhiều thứ và cũng rút kinh nghiệm nhiều chuyện. Để dễ hình dung, ở đây người ta không sợ sệt co rúm nhân viên ở các cửa công, trong đầu người dân không hề có ý niệm đó. Ở đây người ta thích tuyển những học sinh chăm chỉ đi học 100% các buổi học, hơn là các bạn được 100% số điểm nhưng có cúp cua hay trốn học, nếu có hai học sinh như vậy cùng dự thi vào một trường và tỉ lệ chọi là 1/1, bạn thứ hai chắc chắn rớt. Xem trọng thành tích hơn tác phong ư? Ở đây người ta không làm thế!

Làm việc với người Nepal, công văn bị lỗi, báo về họ sửa lại, nước họ dùng mẫu tự Devanagari loằng ngoằng, mà phải dịch ra Anh văn rồi ra cửa công để chứng thực, chỉ sợ trễ nãi, hỏi có cách nào đi cửa sau nhanh hơn không, họ cười: ở đây chúng tôi không làm thế! Nhưng công vụ viên của họ đã nhiệt tình ở lại xử lý tới khuya cho được việc. Nepal chưa phát triển và mọi thứ còn thô sơ lắm, có những cơ quan chính phủ vẫn đang xài Gmail, nhưng tinh thần này của công chức chắc sẽ khiến đất nước nhanh phát triển.

Cũng như cách mà những đồng nghiệp người Tàu của tôi thấy sợ khi đi về nước và tiếp xúc với người nước tụi nó, sống ngay thẳng dường như đã trở thành cái gì đó rất ngu dại ở xứ mình…

NHẬT BẢN ĐÓNG VAI TRÒ GÌ NẾU MỘT CUỘC CHIẾN TRANH TRIỀU TIÊN MỚI NỔ RA?

NHẬT BẢN ĐÓNG VAI TRÒ GÌ NẾU MỘT CUỘC CHIẾN TRANH TRIỀU TIÊN MỚI NỔ RA?

Tác giả: JU HYUNG KIM

Trong bối cảnh Triều Tiên tiếp tục phát triển năng lực hạt nhân và tên lửa tầm xa, nguy cơ Trung Quốc xâm lược Đài Loan, cùng với các phản ứng quân sự của Mỹ, đang chi phối các cuộc thảo luận về an ninh Đông Á, việc thành lập Khung hợp tác an ninh ba bên (Mỹ – Hàn Quốc – Nhật Bản) gần đây đã làm dấy lên câu hỏi liệu nó có bao gồm các kế hoạch hành động chi tiết cho các tình huống bất ngờ trong khu vực, chẳng hạn như xung đột toàn diện đồng thời trên Bán đảo Triều Tiên và Eo biển Đài Loan hay không. Với các chi tiết cụ thể của Khung hợp tác an ninh ba bên vẫn còn được giữ bí mật, và sự không chắc chắn về việc liệu nó có phát triển thành một tổ chức tương đương NATO ở Đông Á (Tổ chức Hiệp ước châu Á – Thái Bình Dương, một khái niệm do Tổng thống Hàn Quốc Park Chung-hee đề xuất vào những năm 1960 nhưng chưa bao giờ được hiện thực hóa), vẫn chưa rõ ba nền dân chủ lớn trong khu vực – Mỹ, Nhật Bản và Hàn Quốc – sẽ cùng nhau ứng phó với những cuộc khủng hoảng như vậy như thế nào.

Trong thời kỳ hậu chiến, an ninh ở Viễn Đông chủ yếu được đảm bảo bởi hai liên minh phòng thủ song phương: Hiệp ước Phòng thủ chung Mỹ – Hàn Quốc và Hiệp ước An ninh Mỹ – Nhật Bản. Trong khi hiệp ước Mỹ-Hàn được thiết kế để bảo vệ Hàn Quốc trước sự xâm lược của Triều Tiên, thì hiệp ước Mỹ-Nhật nhằm mục đích bảo vệ Nhật Bản khỏi các mối đe dọa từ bên ngoài. Tuy nhiên, việc không có hiệp ước an ninh giữa Nhật Bản và Hàn Quốc đã khiến mối liên kết giữa hai nước – mắt xích quan trọng trong mối quan hệ ba bên – đặc biệt dễ bị ảnh hưởng bởi các vấn đề trong nước, đặc biệt là các tranh chấp lịch sử. Do đó, khuôn khổ hợp tác an ninh giữa Nhật Bản và Hàn Quốc phải liên tục được định hình và tái định hình lại bởi các nhà lãnh đạo chính trị của cả hai bên trong suốt thời kỳ hậu chiến.

Tuy nhiên, dựa trên nghiên cứu của tôi, được trình bày chi tiết trong luận án tiến sĩ “Đóng góp an ninh của Nhật Bản cho Hàn Quốc, từ năm 1950 đến năm 2023”, hai nước đã thể hiện mức độ hợp tác an ninh đáng kể trong suốt thời kỳ hậu chiến, ngay cả khi không có liên minh quân sự chính thức. Ví dụ, trong Chiến tranh Triều Tiên, Nhật Bản đã có những đóng góp đáng kể cho an ninh của Hàn Quốc mặc dù khi đó chưa có quan hệ ngoại giao chính thức với Hàn Quốc. Với bối cảnh này, tôi muốn tập trung khám phá vai trò của Nhật Bản trong trường hợp xảy ra chiến tranh toàn diện trên Bán đảo Triều Tiên. Nhật Bản có thể thực hiện những hành động nào trong cuộc khủng hoảng như vậy, và có thể cung cấp những loại hỗ trợ an ninh nào cho Hàn Quốc?

Để giải quyết những câu hỏi này, trước tiên tôi xem xét tiền lệ lịch sử về các hành động của Nhật Bản trong Chiến tranh Triều Tiên, đây vẫn là trường hợp duy nhất về một cuộc chiến tranh toàn diện trên Bán đảo Triều Tiên trong thời kỳ hậu chiến. Thứ hai, tôi phân tích sự phát triển lập pháp gần đây của Nhật Bản và kết hợp những hiểu biết sâu sắc từ các cuộc phỏng vấn tôi đã thực hiện với hơn 20 chuyên gia an ninh Nhật Bản, bao gồm Akiyama Masahito, cựu Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, và Michishita Narushige, Phó chủ tịch Viện Nhiên cứu Chính sách Quốc gia, cũng như các quan chức từ Lực lượng Phòng vệ. Nhìn chung, bài viết này trình bày tổng quan về những hành động mà Nhật Bản có thể và có khả năng thực hiện trong trường hợp xảy ra chiến tranh toàn diện trên Bán đảo Triều Tiên vào năm 2024.

NHẬT BẢN TRONG CHIẾN TRANH TRIỀU TIÊN

Ngay sau khi quân đội Triều Tiên vượt qua vĩ tuyến 38 vào sáng ngày 25 tháng 6 năm 1950, họ đã sử dụng chiến thuật Blitzkrieg phiên bản của riêng mình, buộc quân đội Hàn Quốc phải rút lui về tận Busan ở phía đông nam bán đảo. Mặc dù Tổng thống Harry S. Truman tuyên bố vào ngày 27 tháng 6 năm 1950 rằng lực lượng Mỹ sẽ can thiệp dưới sự bảo trợ của nghị quyết Liên Hợp Quốc, nhưng Mỹ đã phải đối mặt với những thách thức do khoảng cách địa lý với Triều Tiên và ảnh hưởng của việc cắt giảm vũ khí đáng kể sau CTTG II. Do đó, Mỹ cần xác định một căn cứ hậu cần lớn và khu vực tập kết để triển khai lực lượng của mình trong khu vực, và Nhật Bản nổi lên là ứng cử viên phù hợp nhất.

Do hạn chế về lãnh thổ để dành cho lực lượng Liên Hợp Quốc triển khai trong vành đai Busan, các cảng và cơ sở hạ tầng giao thông của Nhật Bản trở nên thiết yếu giúp vận chuyển thiết bị quân sự và vật tư phi quân sự từ Nhật Bản đến Bán đảo Triều Tiên, đặc biệt là trong giai đoạn đầu của cuộc chiến. Sau CTTG II, các cảng của Nhật Bản, chẳng hạn như ở Yokohama, Kobe và Kitakyushu, đã được hồi sinh và sử dụng triệt để bởi quân đội Mỹ để vận chuyển quân đội, vũ khí và vật tư. Việc cảng phía tây Nhật Bản, chẳng hạn như Moji và Shimonoseki, gần với Triều Tiên đã khiến các trung tâm này trở nên đặc biệt quan trọng. Đặc biệt, vận tải đường biển là điều cần thiết để thực hiện các chiến dịch quân sự, chẳng hạn như cuộc đổ bộ Incheon vào tháng 9 năm 1950 và cuộc đổ bộ Wonsan vào tháng 10 cùng năm. Các thủy thủ đoàn Nhật Bản, hoạt động dưới sự chỉ huy của Mỹ thông qua Cơ quan Kiểm soát Vận tải Hải quân cho Lực lượng tàu buôn Nhật Bản, đã vận chuyển hàng nghìn binh lính Mỹ và Liên Hợp Quốc cùng với số lượng lớn vật tư quân sự. Tàu của Nhật Bản cũng chịu trách nhiệm sơ tán quân đội Liên Hợp Quốc và thường dân Triều Tiên trong cuộc di tản Hungnam vào tháng 12 năm 1950, chiến dịch đã vận chuyển an toàn 17.500 xe, 105.000 binh sĩ và 91.000 thường dân.

Năng lực công nghiệp của Nhật Bản là một thành phần quan trọng khác trong nỗ lực chiến tranh của Liên Hợp Quốc. Sau khi phần lớn cơ sở hạ tầng của Triều Tiên bị phá hủy trong chiến tranh, Nhật Bản đã trở thành địa điểm chính để sửa chữa, tân trang và nâng cấp thiết bị quân sự thông qua Chiến dịch Rollup. Sáng kiến này, được khởi động vào năm 1947, nhằm mục đích tái tạo thiết bị quân sự dư thừa còn sót lại ở Nhật Bản và Thái Bình Dương sau CTTG II. Từ tháng 6 đến tháng 10 năm 1950, các nhà máy Nhật Bản đã tái tạo 15.000 xe đa dụng, 489.000 các loại vũ khí hạng nhẹ và 1.418 khẩu pháo để sử dụng trong chiến tranh. Đến cuối cuộc chiến, Nhật Bản đã sửa chữa hoặc xây dựng lại 65% số xe quân sự được sử dụng ở Triều Tiên. Công nhân Nhật Bản, dưới sự giám sát của quân nhân Mỹ, đã tân trang xe tăng, pháo binh và các thiết bị khác đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ Busan và các trận chiến đầu tiên. Các xe tăng M-4A3 Sherman, ban đầu được đưa vào Nhật Bản thông qua Chiến dịch Rollup, đã được nâng cấp và gửi đến Triều Tiên, mang lại cho lực lượng Liên Hợp Quốc hỏa lực rất cần thiết để chống lại lực lượng Triều Tiên. Máy bay cũng được sửa chữa và nâng cấp tại Nhật Bản. Các công ty Nhật Bản như Mitsubishi Heavy Industries và Kawasaki Aircraft đã tân trang các loại máy bay ném bom và máy bay chiến đấu của Mỹ như B-29, F-51 và F-80. Những chiếc máy bay này, rất quan trọng đối với các hoạt động trên không của Mỹ ở Triều Tiên, đã được trang bị thêm hệ thống nhiên liệu và vũ khí cải tiến. Chương trình cải tạo đóng một vai trò quan trọng trong việc duy trì ưu thế trên không của Mỹ trong suốt cuộc chiến.

Một trong những hoạt động đóng góp quan trọng nhất của Nhật Bản trong Chiến tranh Triều Tiên là rà phá bom mìn. Triều Tiên, được hỗ trợ chuyên môn bởi Liên Xô, đã đặt hàng nghìn quả thủy lôi xung quanh các cảng trọng yếu để ngăn chặn các hoạt động hải quân của Liên Hợp Quốc. Do khả năng rà phá bom mìn hạn chế của Hải quân Mỹ – vốn đã cắt giảm mạnh hạm đội của mình sau CTTG II – các tàu và đội rà phá bom mìn giàu kinh nghiệm của Nhật Bản là không thể thiếu. Tổng cộng 46 tàu rà phá bom mìn của Nhật Bản và hơn 1.200 cựu nhân viên Hải quân Đế quốc đã được triển khai để dọn sạch các tuyến đường biển xung quanh các cảng của Triều Tiên như Incheon, Wonsan và Gunsan. Những nỗ lực này đã cho phép tàu của Liên Hợp Quốc đi lại an toàn, tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động đổ bộ quan trọng như cuộc đổ bộ Incheon vào tháng 9 năm 1950. Việc dọn sạch thủy lôi cũng bảo vệ việc vận chuyển quân đội và vật tư, đảm bảo thành công của các chiến dịch quân sự và duy trì ưu thế hải quân của Liên Hợp Quốc.

Ngoài ra, các căn cứ quân sự của Mỹ tại Nhật Bản đã được sử dụng rộng rãi làm bàn đạp cho các hoạt động trên không, trên biển và trên bộ của Liên Hợp Quốc. Các căn cứ như Căn cứ Không quân Itazuke và Căn cứ Không quân Kadena rất quan trọng đối với ưu thế trên không của Mỹ trong Chiến tranh Triều Tiên. Máy bay chiến đấu và máy bay ném bom của Mỹ hoạt động từ các sân bay của Nhật Bản, thực hiện các nhiệm vụ chống lại lực lượng Triều Tiên và Trung Quốc. Ví dụ, trong giai đoạn đầu của cuộc chiến, các máy bay ném bom B-29 từ Nhật Bản đã tiến hành các chiến dịch ném bom nhằm vào các cơ sở quân sự của Triều Tiên.

Tóm lại, những đóng góp về hậu cần và hoạt động của Nhật Bản trong Chiến tranh Triều Tiên là điều cần thiết cho sự thành công của lực lượng Liên Hợp Quốc. Thông qua vận tải, sửa chữa thiết bị, rà phá bom mìn và huấn luyện, Nhật Bản đã đóng một vai trò đa dạng vượt xa việc chỉ cung cấp căn cứ. Mặc dù Nhật Bản không chính thức triển khai quân đội dưới cờ Liên Hợp Quốc, nhưng những đóng góp an ninh của nước này đã được các nhân vật chủ chốt như Tướng Douglas MacArthur, Tướng Matthew Ridgway và Đô đốc Arleigh Burke, những người đã chứng kiến tận mắt Chiến tranh Triều Tiên, đánh giá cao.

VẬY CÒN CUỘC CHIẾN TRIỀU TIÊN KẾ TIẾP SẼ RA SAO?

Sự can dự của Nhật Bản trong một cuộc Chiến tranh Triều Tiên thứ hai có thể sẽ rộng hơn. Nhật Bản sẽ đóng một vai trò hỗ trợ quan trọng cùng với Mỹ, tập trung vào phòng thủ tên lửa, an ninh hàng hải và hỗ trợ hậu cần. Sự tham gia của Nhật Bản vào một cuộc xung đột trên Bán đảo Triều Tiên có thể sẽ loại trừ các hoạt động chiến đấu trực tiếp do những nhạy cảm chính trị và hạn chế pháp lý. Tuy nhiên, Nhật Bản sẽ cung cấp hỗ trợ đáng kể về hoạt động chiến dịch và hậu cần thông qua các hoạt động khác nhau. Ngoài hướng dẫn quốc phòng Mỹ-Nhật Bản năm 2015, cái nhìn sâu sắc đáng tin cậy nhất về các hành động tiềm năng của Nhật Bản trong tình huống bất ngờ ở Triều Tiên được tìm thấy trong Kế hoạch Tác chiến 5055. Mặc dù kế hoạch này được giữ bí mật, nhưng một số chi tiết đã được tiết lộ trên các phương tiện truyền thông.

Kế hoạch Tác chiến 5055, được phát triển như một bản nâng cấp cho Kế hoạch Khái niệm 5055 sau vụ thử hạt nhân đầu tiên của Triều Tiên vào năm 2006, là một chiến lược phòng thủ toàn diện của Mỹ-Nhật Bản được thiết kế để giải quyết các tình huống bất ngờ tiềm ẩn của Triều Tiên. Kế hoạch này chia các kịch bản thành hai loại: đầu tiên là Nhật Bản cung cấp hỗ trợ mà không phải đối mặt với một cuộc tấn công trực tiếp, và một kịch bản còn lại là Nhật Bản bị tấn công trực tiếp, đặc biệt là bằng tên lửa đạn đạo. Kế hoạch vạch ra sự hợp tác chi tiết giữa lực lượng Mỹ và Nhật Bản trong các lĩnh vực như nhận thức tình huống, hậu cần, chỉ huy và kiểm soát, và phòng thủ tên lửa. Nó bao gồm các biện pháp cho các hoạt động tìm kiếm cứu nạn, bảo vệ các căn cứ và cảng của Mỹ, và các hoạt động hỗ trợ hậu phương có sự tham gia của chính quyền địa phương.

Trong trường hợp kịch bản thứ hai xảy ra, hệ thống phòng thủ tên lửa đạn đạo của Nhật Bản sẽ đóng một vai trò quan trọng trong việc chống lại các cuộc tấn công bằng tên lửa của Triều Tiên. Với khả năng phóng tên lửa nhắm vào không chỉ Hàn Quốc mà cả các khí tài và lãnh thổ quân sự của Mỹ trong khu vực, chẳng hạn như Guam và Hawaii, các tàu khu trục được trang bị Aegis và các thiết bị đánh chặn trên bộ của Nhật Bản có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc đánh chặn các tên lửa này. Khả năng phòng thủ tên lửa đạn đạo của Nhật Bản sẽ cung cấp thêm một lớp phòng thủ cho lực lượng và khí tài của Mỹ, đảm bảo hiệu quả hoạt động của họ trong tình huống bất ngờ ở Triều Tiên. Điều này cũng sẽ giúp giảm thiểu khả năng “tách rời hạt nhân” – khả năng Triều Tiên có thể gây chia rẽ giữa lực lượng Mỹ và Hàn Quốc/Nhật Bản bằng cách đe dọa tấn công hạt nhân, từ đó làm suy yếu quyết tâm của liên minh.

Trong khi đó, Nhật Bản có thể sẽ điều động các tàu quét thủy lôi của mình đến vùng biển Triều Tiên trong những kịch bản như vậy. Triều Tiên được biết là đã triển khai hàng nghìn quả thủy lôi dọc theo bờ biển của mình. Những quả thủy lôi này sẽ gây ra mối đe dọa đáng kể cho các hoạt động hải quân của Mỹ và Hàn Quốc trong trường hợp xảy ra xung đột. Lực lượng Phòng vệ Biển Nhật Bản có khả năng rà phá thủy lôi hiệu quả, như đã được chứng minh trong Cuộc tập trận Chống bom mìn Quốc tế 2013, và có thể sẽ được giao nhiệm vụ dọn sạch các tuyến đường biển trong và xung quanh Bán đảo Triều Tiên. Hoạt động này sẽ rất quan trọng để đảm bảo việc vận chuyển an toàn lực lượng tăng viện và vật tư của Mỹ đến khu vực, giúp tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động đổ bộ ở Triều Tiên nếu cần thiết.

Vai trò của Nhật Bản sẽ mở rộng sang chiến tranh chống máy bay, chống tàu ngầm và chống tàu mặt nước. Lực lượng không quân của Triều Tiên, mặc dù tương đối lỗi thời, nhưng vẫn có thể gây ra mối đe dọa cho máy bay trinh sát và vận tải. Máy bay chiến đấu của Nhật Bản có thể giúp bảo vệ các khí tài trên không của Mỹ khỏi các máy bay đánh chặn của Triều Tiên hoặc máy bay cố gắng xâm nhập không phận Hàn Quốc hoặc Nhật Bản. Ngoài ra, hạm đội tàu ngầm của Triều Tiên có thể cố gắng phá vỡ các tuyến liên lạc đường biển giữa Nhật Bản và Hàn Quốc, vốn rất quan trọng đối với việc vận chuyển quân nhân và vật tư của quân đội Mỹ. Lực lượng Phòng vệ Biển Nhật Bản, với khả năng chống tàu ngầm tiên tiến, sẽ được giao nhiệm vụ vô hiệu hóa các tàu ngầm Triều Tiên gây ra mối đe dọa cho các tuyến đường biển quan trọng này hoặc cho các tàu của Hải quân Mỹ hoạt động trong khu vực.

Ngoài ra, với việc Nhật Bản đang trong quá trình có được khả năng phản công và có kế hoạch triển khai tên lửa hành trình Tomahawk từ Mỹ vào năm 2027, khả năng mới này có thể được sử dụng để tấn công các địa điểm phóng tên lửa của Triều Tiên hoặc các mục tiêu quân sự quan trọng khác trong trường hợp xảy ra tình huống bất ngờ ở Triều Tiên. Điều này sẽ phù hợp với “chuỗi tiêu diệt” của Hàn Quốc, nhằm mục đích vô hiệu hóa các mối đe dọa tên lửa của Triều Tiên trước. Mặc dù khả năng phản công của Nhật Bản vẫn chưa hoạt động hết công suất, nhưng sự phát triển của nó báo hiệu một sự chuyển dịch sang tư thế phòng thủ chủ động hơn, một tư thế có thể tăng cường đáng kể nỗ lực của Mỹ và Hàn Quốc trong việc vô hiệu hóa cơ sở hạ tầng quân sự của Triều Tiên trong một cuộc xung đột.

Việc bảo vệ các Biên đội Tàu Tiền phương của Mỹ sẽ là một vai trò quan trọng khác của Nhật Bản. Các biên đội này, mang theo vật tư và thiết bị quân sự được bố trí sẵn, được đặt chiến lược tại các địa điểm như Guam và Okinawa. Trong giai đoạn đầu của một tình huống bất ngờ ở Triều Tiên, các vật tư này có thể được triển khai nhanh chóng đến Hàn Quốc, thậm chí có thể trước khi quyết định chính thức được đưa ra để gửi quân tiếp viện từ lục địa Mỹ. Lực lượng Phòng vệ Biển Nhật Bản có thể sẽ được giao nhiệm vụ bảo vệ các tàu này khi chúng di chuyển đến Hàn Quốc, đảm bảo việc triển khai nhanh chóng các khí tài quân sự thiết yếu đến chiến trường.

Hỗ trợ hậu cần của Nhật Bản, được tạo điều kiện thuận lợi thông qua Lực lượng Phòng vệ, sẽ là một thành phần quan trọng trong các hoạt động của Mỹ trong tình huống bất ngờ ở Triều Tiên. Theo luật an ninh năm 2015 của Nhật Bản, Lực lượng Phòng vệ được phép cung cấp hỗ trợ hậu phương cho lực lượng Mỹ, bao gồm việc sử dụng các cảng và sân bay của Nhật Bản cho các hoạt động tiếp tế, hỗ trợ y tế và vận chuyển nhân sự. Vai trò của Nhật Bản trong việc duy trì chuỗi cung ứng và cung cấp hỗ trợ hậu cần, bao gồm việc tiếp nhiên liệu và bảo trì máy bay và tàu quân sự của Mỹ, sẽ giúp duy trì các hoạt động quân sự của Mỹ trên Bán đảo Triều Tiên. Ngoài ra, Nhật Bản có thể hỗ trợ sơ tán những người không tham chiến, bao gồm cả công dân Nhật Bản và có thể cả thường dân Mỹ, khỏi Hàn Quốc.

Ngoài hỗ trợ liên quan đến chiến đấu, Nhật Bản có thể cung cấp hỗ trợ nhân đạo trong tình huống bất ngờ ở Triều Tiên. Điều này sẽ bao gồm các hoạt động tìm kiếm cứu nạn cho nhân sự Mỹ và đồng minh, cũng như kiểm tra tàu để đảm bảo tuân thủ các lệnh trừng phạt quốc tế đối với Triều Tiên.

Mặc dù khả năng được nâng cao, đặc biệt là trong phòng thủ tên lửa, rà phá bom mìn và hậu cần hậu phương, nhưng khả năng lực lượng mặt đất của Nhật Bản hoạt động trên đất Hàn Quốc vẫn còn rất mong manh. Hàn Quốc theo truyền thống đã phản đối sự hiện diện của lực lượng Nhật Bản trên lãnh thổ của mình do những nhạy cảm lịch sử, khiến chính phủ Hàn Quốc khó có thể cho phép Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản tham gia vào các hoạt động chiến đấu trực tiếp trên bán đảo. Một số quan chức quân sự Hàn Quốc mà tôi đã phỏng vấn lưu ý rằng, trong một tình huống cực đoan – chẳng hạn như lực lượng kết hợp Mỹ-Hàn Quốc bị lực lượng Triều Tiên tiêu diệt trong giai đoạn đầu của cuộc chiến và buộc phải rút lui về phía nam hơn nữa – việc triển khai Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản trên đất Hàn Quốc có thể trở nên không thể tránh khỏi. Tuy nhiên, do những nhạy cảm chính trị, kịch bản này rất khó xảy ra.

KẾT LUẬN

Nếu Triều Tiên phát động một cuộc xâm lược toàn diện vào Hàn Quốc tại thời điểm này, họ nên lường trước sự can dự đa hướng của Nhật Bản, từ phòng thủ tên lửa và an ninh hàng hải đến hỗ trợ hậu cần cho lực lượng Mỹ. Đóng góp của Nhật Bản có thể sẽ vượt qua vai trò của họ trong Chiến tranh Triều Tiên, đặc biệt là với quyết định có được khả năng phản công và quyền thực hiện phòng thủ tập thể, được luật pháp năm 2015 cho phép. Do đó, Nhật Bản dự kiến sẽ cung cấp mức độ hỗ trợ hoạt động chưa từng có cho lực lượng Mỹ trong một cuộc Chiến tranh Triều Tiên thứ hai. Nếu ban lãnh đạo Bình Nhưỡng hiểu rõ điều này, họ có thể cố gắng tạo ra sự chia rẽ không chỉ giữa Mỹ và Hàn Quốc, Mỹ và Nhật Bản, mà còn giữa Nhật Bản và Hàn Quốc. Do đó, việc củng cố liên minh ba bên giữa Mỹ, Nhật Bản và Hàn Quốc – và củng cố mắt xích yếu nhất, quan hệ Nhật Bản-Hàn Quốc – là rất quan trọng.

---

[*] Tiến sĩ Ju Hyung Kim là nhà phân tích quốc phòng tại một tổ chức tư vấn quốc phòng Hàn Quốc và hiện đang trong quá trình đưa luận án tiến sĩ của mình, có tựa đề “Đóng góp an ninh của Nhật Bản cho Hàn Quốc, 1950 đến 2023,” thành một cuốn sách.

* Nguồn tiếng Anh: Ju Hyung Kim, “What Would Be Japan’s Role in a New Korean War?”, War on the Rock, 03/08/2024. Biên dịch: Viên Đăng Huy | Hiệu đính: Nguyễn Thế Phương

* Nguồn tiếng Việt: Nghiên cứu Quốc tế; Ngày 14/10/2024.

Copy từ trang FB Son Tran

FB Nguyễn Chương-Mt: KHÁM PHÁ CHIỀU SÂU CỦA DÒNG CHẢY NGẦM TRONG LỊCH SỬ...

KHÁM PHÁ CHIỀU SÂU CỦA DÒNG CHẢY NGẦM TRONG LỊCH SỬ...

* Rất nhiều người không được diễn giải cho biết: tướng quân TRƯƠNG ĐỊNH là dượng (họ) của VUA TỰ ĐỨC.

* Bởi vậy, khi quan đại thần Phan Thanh Giản hỏi han ý kiến của tướng quân Trương Định, ông đáp hết sức hòa nhã, bình thản: “Triều đình nghị hòa thì cứ nghị hòa, còn việc của Định thì Định cứ làm”. 

/1/ Quí bạn về thăm Gò Công, ắt đều biết đến ngôi nhà Đốc phủ Hải. Dân làm phim càng biết nhiều, vì thường mướn nơi đây làm bối cảnh quay phim xưa. Đây không kể chi li về lai lịch Đốc phủ Hải, chỉ cần biết rằng, vài đời trước đó cơ ngơi này thuộc về gia sản của bà Trần Thị Sanh (1820-1882).

Bà TRẦN THỊ SANH là ai? Bà là vợ thứ của Trương Định.

(vợ chánh là bà Lê Thị Thưởng sống tại quê chồng ngoài Quảng Ngãi, trong khi Trương Định dấy binh khởi nghĩa chống Pháp năm 1861 tại Gia Thuận, Gò Công)

/2/ Bà Sanh có gia thế rỡ ràng: thân mẫu của bà là Phạm Thi Phụng, thân mẫu là em ruột của đức Quốc công Phạm Đăng Hưng (cha của Hoàng thái hậu Từ Dụ, tên húy là Phạm Thị Hằng). 

Giữa Từ Dụ và Trần Thị Sanh là chị em họ.

Thuở thiếu thời của Từ Dụ, do mẹ mất sớm nên được cô ruột (bà Phạm Thị Phụng) tận tâm chăm sóc, thành thử mối liên hệ giữa hai chị em họ (Từ Dụ - Trần Thị Sanh) gắn bó thân tình với nhau như thủ túc!

Vua Tự Đức, con của Hoàng thái hậu Từ Dụ, gọi bà Sanh là dì (họ). 

Trương Định ngỏ lời cầu hôn bà Sanh (sau khi bà mãn tang chồng). Hoàng thái hậu Từ Dụ tán thành cho cuộc hôn nhân giữa em họ (Trần Thị Sanh) với Trương Định thành sự.

Nên nhớ: vào thời điểm thành hôn, tháng 8 năm 1862, Trương Định đã khởi nghĩa chống Pháp. Hoàng thái hậu Từ Dụ và vua Tự Đức đều biết rõ rành việc này. 

Duyên tình giữa Trương Định với bà Sanh được kết nối, thành thử nhà vua Tự Đức gọi tướng quân Trương Định là dượng rể (họ).

/3/ Việc bà Sanh thuận làm vợ thứ của Trương Định giúp cho nghĩa quân thêm thanh thế. Toàn bộ khâu hậu cần (lương thực, võ khí) của nghĩa quân đều nhờ vào tài lực dồi dào từ người dì (họ) của vua Tự Đức!

Nghĩa quân của Trương Định không chỉ ở vùng Gò Công, mà ngày càng lan tỏa thanh thế đến Tân An, Mỹ Tho, Chợ Lớn, Sài Gòn, và kéo dài đến tận biên giới với Cao Miên!

/4/ Điều này có liên quan đến sách lược "lưỡng diện" (兩 面, "hai mặt") của triều đình Huế: một mặt, công khai cầu hòa với Pháp; mặt khác, qua “cầu nối” bà Trần Thị Sanh, hậu thuẫn cho nghĩa binh Trương Định.

Trên bề mặt công khai, vua Tự Đức ra chiếu khuyến dụ Trương Định bãi binh trước ánh mắt dò xét của người Pháp, bởi vì Pháp biết Trương Định là dượng của vua Tự Đức (dượng rể họ).

Thành thử khi quan đại thần Phan Thanh Giản hỏi han ý kiến của tướng quân Trương Định, ông trả lời bình thản, điềm tĩnh: “Triều đình nghị hòa thì cứ nghị hòa, còn việc của Định thì Định cứ làm”. 

/5/ Quí bạn sẽ nghĩ gì, nếu biết những dữ kiện sau đây:

* Khi hay tin Trương Định tuẫn tiết, chính vua Tự Đức ban lệnh cho lập đền thờ ông tại quê gốc Tư Cung (Quảng Ngãi). 

* Đặc biệt, triều Nguyễn truy phong cho Trương Định tước “CÔNG” (公) là tước vị xã hội cao nhứt, trong “ngũ đẳng”!

(Công, Hầu, Bá, Tử, Nam; riêng tước "Vương" dành cho người trong dòng tộc Nguyễn Phước). 

Về sau này, nhiều thế hệ trong Nam quen gọi "Trương CÔNG Định" là vì vậy, một cách gọi trang trọng, tôn kính.

* Chánh sử của triều Nguyễn dành những dòng trang trọng, như sau: 

“Trương Định am hiểu võ nghệ, dũng cảm, mưu lược; luôn chống đánh người Pháp". 

*&*

Ắt hẳn không ít quí bạn bỡ ngỡ, bởi bấy lâu tưởng tướng quân Trương Định và vua Tự Đức "không đội trời chung", tưởng như rứa cũng vì chưa được hiểu toàn cục của lịch sử nước Nam! 

Vua Tự Đức và triều đình Nhà Nguyễn đã dành sự tôn trọng, hơn nữa còn là TÔN VINH đối với người anh hùng kháng Pháp: tướng quân Trương CÔNG Định! ./.

---------------------------------------------------------------

(hình dưới): Chân dung tướng quân TRƯƠNG CÔNG ĐỊNH; 

(hình giữa): Dinh thự Đốc phủ Hải ở Gò Công, vài đời trước đó thuộc về gia sản của bà TRẦN THỊ SANH, vợ thứ của tướng quân Trương Định;

(hình trên): Mộ và đền thờ anh hùng Trương Định tại Gò Công.

Nghiêm Sỹ Cường: NHỮNG TÊN ĐỘC TÀI ĐIÊN

 NHỮNG TÊN ĐỘC TÀI ĐIÊN.

Ngày hôm qua, trong bài viết trên BBC về diễn văn dài lê thê với đầy sự dối trá, hoang tưởng, ngu ngốc, sắt máu, vô cảm... của Putin đọc trên truyền hình Nga trước khi kí quyết định bắt thêm 300.000 lính cho cuộc chiến, Mình bình luận "Putin là một trong những tên bạo chúa dối trá, tàn ác và ích kỷ bậc nhất trong lịch sử nhân loại".

Sau đó có một bác phản hồi "Thế mà hơn 60% dân Nga lại ủng hộ hắn! Vậy dân Nga là dân thế nào?". Mình trả lời tiếp "Những tên bạo chúa như Nicolae Ceausescu(1918 -1989) ở Rumania, Saddam Hussein(1937-2006) ở Irac hay Ghaddafi(1942-2011) ở Libya...trước khi bị dân chúng nổi dậy lật đổ và giết chết thì tỷ lệ "ủng hộ" đều gần 100% đấy ạ"(hết trích bình luận).

Trong đám này, hài hước nhất phải kể đến Nicolae Ceausescu (1918–1989), Tổng bí thư Đảng Cộng sản Romania từ năm 1965 đến lúc bị xử bắn vào năm 1989. Khi đang ở đỉnh cao quyền lực, Cesucescu tự phong cho mình tới 20 loại danh xưng, nào "Thầy thuốc của mọi nhà", "Người anh hùng của dãy núi Carpat"...

Tại kỳ Đại hội lần thứ 14, cũng là Đại hội cuối cùng của Đảng Cộng sản Romania diễn ra cuối tháng 11-1989, Báo cáo chính trị với những kế hoạch điên rồ của ông ta, được các đại biểu đứng dậy vỗ tay tới 60 lần, tên ông ta được tán dương đến tận trời xanh. Nhưng chỉ 1 tháng sau, người dân Rumania và những “Đồng Chí ” khác đã nổi dậy, lật đổ và đem cả hai vợ chồng ông ta ra xử bắn một cách nhục nhã.

Khá thú vị là nhưng nhà độc tài điên nói trên, khi bị dân chúng lật đổ và giết chết đều nằm trong độ tuổi từ 69 đến 71.

Bằng những hành động tham lam, hoang tưởng, coi máu dân không bằng nước lã với việc lên kế hoạch sáp nhập những vùng đất của Ukraine như Kherson, Donetsk, Zaporizhia, Luhansk vào Nga hay tiếp tục bắt thêm 300.000 lính để nướng cho cuộc chiến tàn bạo. Putin đang tự mình đóng tiếp mấy cái đinh vào nắp chiếc quan tài để chôn chính mình trong tương lại không xa.

Năm nay, Putin đang ở tuổi 70.

........

Toàn văn bài phát biểu quái đản của Putin ở link sau.

https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=6095555827123775&id=228458913833525

Hình ảnh lượm trên mạng.